theatraal

Nederlands

[2] met een theatraal gebaar blaast Jan van Speijk zich op

Uitspraak

• Geluid:  theatraal    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• the·a·traal

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘overdreven’ voor het eerst aangetroffen in 1784
• afgeleid van theater met het achtervoegsel -aal

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	theatraal	theatraler	theatraalst
verbogen	theatrale	theatralere	theatraalste
partitief	theatraals	theatralers	-

Bijvoeglijk naamwoord

theatraal

1. op een manier die goed past in het theater

   • Op een negentiende-eeuws, maar actueel gedicht over het lijden van het Oekraïense volk zorgden een subliem Groot Omroepkoor en Vlaams Radiokoor voor kippenvel. Moeiteloos schakelend tussen snedig parlando en expressieve lijnen gaf tenor Oleg Dolgov een overtuigende lezing van de titelrol. Sopraan Lyubov Petrova was een geloofwaardige Sofja, maar miste de theatrale présence van mezzosopraan Alexandra Kadurina (Kotko’s zusje Frosja). Bloedstollend: hoe Jurowski het strijdgewoel van de derde akte venijnig oppookte met messcherpe tempowisselingen en denderende climaxen.  

2. overdreven zoals een acteur doet op het toneel

   • Klaassen werd lichtjes aangetikt en besloot iets te theatraal te duiken. Hoogmoed komt voor de val. Hij kreeg een gele kaart voor een schwalbe. De uitbarsting was grotesk: hij greep naar zijn hoofd, schreeuwde naar de scheidsrechter en stampte op het gras.  

   ▸ Of zou het te theatraal lijken tussen al die theaterspecialisten? Alsof ze de martelaar wilde spelen? Want zoals gezegd, iedereen wist toch al wat er was gebeurd.

Synoniemen

• [2] dramatisch, aanstellerig, gekunsteld, gemaakt, gewrongen, spastisch, onnatuurlijk, grotesk, exorbitant

Vertalingen

    2. overdreven zoals een acteur doet op het toneel   

Engels: exaggerated (en)

Gangbaarheid

• Het woord theatraal staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "theatraal" herkend door:

98 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.