ontduiken

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  ontduiken    (hulp, bestand)
• IPA: /ɔnˈdœykə(n)/

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Nederlandse werkwoord duiken met het voorvoegsel ont-.

Woordafbreking

• ont·dui·ken

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
ontduiken	ontdook	ontdoken
klasse 2	volledig

Werkwoord

ontduiken

1. door zich te bukken, aan iets ontkomen

   • Hij wist den aansnorrenden pijl te ontduiken. 

2. door onder iets te schuilen zich tegen zonnestralen vrij te waren
3. aan gevaren of onaangenaamheden weten te ontkomen

   • Om de dagelijkse file op de A44 te ontduiken kunnen automobilisten bij het transferium hun auto parkeren en verder gaan met de bus over een nagenoeg vrije busbaan. 

4. zich aan een verplichting weten te onttrekken

   • Vrouwen mochten aan de oude Griekse wedstrijden niet deelnemen. Toch probeerde men dit verbod wel eens te ontduiken, zoals blijkt uit het verhaal van een vrouw, die vermomd als trainer naar het boksen van haar zoon ging kijken. 

5. (om een onderwerp) ontsnappen

   • Den dood toch kan niemand ontduiken; want wij moeten allen, vroeger of later. 

Synoniemen

• [1]: ontgaan
• [1]: ontkomen
• [1]: ontsnappen, ontvluchten
• [1]: ontwijken
• [2]: beschermen
• [5]: ontlopen

Hyperoniemen

• duiken

Verwante begrippen

• [3]: omzeilen
• [5]: vermijden
• ontduiker, ontduiking

Uitdrukkingen en gezegden

• [4]: de belasting ontduiken

door middel van oneerlijke opgaven zich niet of voor eene te geringe som laten aanslaan

Vertalingen

    1. door zich te bukken, aan iets ontkomen   

Duits: ausweichen (de), entkommen (de), entgehen (de)

Spaans: evadir (es), evadirse (es)

    2. door onder iets te schuilen zich tegen zonnestralen vrij te waren   

Duits: sich schützen (de) vor, sich bewahren (de) vor

    3. aan gevaren of onaangenaamheden weten te ontkomen   

Duits: ausweichen (de), entweichen (de)

    4. zich aan een verplichting weten te onttrekken   

Duits: sich entziehen (de)

    5. (om een onderwerp) ontsnappen   

Duits: entkommen (de), entgehen (de), ausweichen (de), (Schicksal, tod) entrinnen (de)

Spaans: evadir (es), evadirse (es)

    de belasting ontduiken   

Duits: (Steuern, Abgaben) hinterziehen (de)

Spaans: evadir (es), evadirse (es)

Gangbaarheid

• Het woord ontduiken staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "ontduiken" herkend door:

98 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.