noemen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  noemen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈnumə(n) / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• noe·men

Woordherkomst en -opbouw

• van Middelnederlands noemen, in de betekenis van ‘een naam geven’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1249

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
noemen	noemde	genoemd
zwak -d	volledig

Werkwoord

noemen

1. overgankelijk met een naam aanduiden

   • Hoe noem je zo'n plant? 

   ▸ Al dat eten stuurde ik vervolgens in zeven verschillende postdozen naar mezelf vooruit, omdat de trail alleen maar door de wildernis trok en de voedselprijzen erg hoog waren in de gehuchten waar ik af en toe langs zou komen. Ik had verschillende postadressen gevonden van afgelegen boerderijen, hostels en postbussen die op een paar kilometer van de trail lagen. Dit ingewikkelde, logistieke gebeuren werd resupply genoemd.

   ▸ Ik liep als het ware met een rasp in mijn achterste (chafing noemen ze dat in Amerika) wat verschrikkelijk veel pijn deed, het was alsof ik in brand stond.

2. overgankelijk vermelden door het uitspreken van de naam

   • In het bijzonder zou ik Jacob willen noemen, die zich afgelopen jaar ongelooflijk hard voor ons heeft ingezet. 

3. (België) (informeel) koppelwerkwoord heten, een bepaalde naam hebben

   • Hoe noemt gij? 

Hyponiemen

• benoemen, hernoemen, opnoemen, overnoemen, vernoemen

Afgeleide begrippen

• noemenswaard, noemer

Uitdrukkingen en gezegden

• [1] een kat een kat noemen
• [2] man en paard noemen
  niks verzwijgen

Vertalingen

    1. met een naam aanduiden   

Duits: nennen (de) Engels: call (en), name (en) Frans: appeler (fr)

Spaans: apellidar (es), denominar (es) Zweeds: nämna (sv)

    2. vermelden door het uitspreken van de naam   

Duits: nennen (de) Engels: mention (en), name (en)

Frans: citer (fr) Zweeds: nämna (sv)

    in te delen vertaling   

Papiaments: menshoná

Gangbaarheid

• Het woord noemen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "noemen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.