neervallen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  neervallen    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• neer·val·len

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  neer  en  vallen 

Werkwoord

neervallen

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
neervallen	viel neer	neergevallen
klasse 7	volledig

1. te snel naar beneden verplaatsen

   • Je kent het wel: het bordspelletje ‘Wie is het’. Je hebt 24 portretjes, en moet raden welk persoon de ander in gedachten heeft. Door het stellen van ingenieuze vragen - heeft-ie steil haar? ‘Ja’. Een bril? ‘Nee’ - kom je erachter wie het is. Van iedereen die niet in aanmerking komt (want: krullen of kaal) laat je met een heerlijke harde klap het portretje neervallen, tot er nog één persoon fier overeind blijft staan.  

2. ineenzakken doordat je jezelf niet meer overeind kunt houden

   • Een voorbeeld: Abramović en Ulay, zoals Laysiepen zich noemt, staan naakt in de smal gemaakte deuropening van een galerie of museum. Wie naar binnen wil moet zich tussen hen doorwurmen (Imponderabilia, 1977.) Nog een voorbeeld: Abramović en Ulay rennen tegen elkaar aan, steeds harder, steeds feller, tot ze erbij neervallen (Relation in space, 1976). 

   ▸ Het was zwaar geweest voor de drie broers, vooral de eerste zomer nadat hun vader en oom vermist waren op zee, toen moesten de jongens werken tot ze er letterlijk bij neervielen.

3. sterven

   • Ook de tragische ondergang van de jaren 60-generatie, wanneer steeds meer muzikanten dood neervallen of wegzinken in depressie, is scherp getroffen. Vooral de ondergang van The Band doet pijn aan je ogen. Woodstock is er nog, en er wordt nog steeds goede muziek gemaakt. Maar de tijden zijn veranderd. Tegenwoordig wordt er fanatiek gecontroleerd op dronken achter het stuur zitten.  

Synoniemen

• [1] vallen, struikelen, afduvelen, tuimelen
• [2] flauwvallen, ineenzakken
• [3] overlijden, succumberen

Antoniemen

• opstaan

Vertalingen

    1. te snel naar beneden verplaatsen   

Engels: fall down (en)

Gangbaarheid

• Het woord neervallen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "neervallen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.