nonius

Aflezing nonius van een schuifmaat: 3 + 0,58 = 3,58 mm

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  nonius    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈnoniˌjʏs / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• no·ni·us

Woordherkomst en -opbouw

• eponiem via Latijn nonius van Nonius, de gelatiniseerde familienaam van de 16e-eeuwse Portugese wiskundige Pedro Nuñez die een vergelijkbare oplossing bedacht om het astrolabium nauwkeuriger te kunnen gebruiken

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	nonius	noniussen
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de nonius m

1. (techniek) langs een vaste maatlat verschuifbare hulpmaatlat
   De combinatie maakt een nauwkeurige instelling van een bedieningsknop, of de aflezing van een meetinstrument etc. mogelijk. De schaalverdeling van de hulpmaatlat is bijzonder, bijv.: negen delen op de vaste schaal zijn op de hulpschaal verdeeld in tien delen. Elk streepje op de hulpschaal is dan een tiende.

   • De nonius van een micrometer. 

Synoniemen

• vernier

Verwante begrippen

• aflezing, instelling, maatlat, meettechniek, micrometer, regeltechniek, schaalverdeling, schuifmaat

Vertalingen

    1. nonius   

Duits: Nonius (de) m Engels: vernier (en) Frans: vernier (fr) m Spaans: nonio (es) m, nonius (es) m

Gangbaarheid

• Het woord nonius staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "nonius" herkend door:

26 %	van de Nederlanders;
29 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.