knipoog

Nederlands

Een knipoog [1]. (Vrouw op de foto: Adèle Haenel )

Uitspraak

• Geluid:  knipoog    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈknɪpox / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• knip·oog

Woordherkomst en -opbouw

• naamwoord van handeling van  knipogen ww , de stam zonder het achtervoegsel -en

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	knipoog	knipogen
verkleinwoord	knipoogje	knipoogjes

Zelfstandig naamwoord

de knipoog m

1. teken in de vorm van het kort toeknijpen van een oog om verstandhouding, waardering of een humoristische bedoeling uit te drukken

   ▸ Na haar inbreng, toen Kaag weer plaatsnam in de bankjes, kreeg ze een knipoog van Rutte.

   ▸ Ik werk als verpleegkundige in het ziekenhuis en heb bij een patiënt een zakje bloed aangehangen. Ruim twee uur later belt hij en zegt: „Wat ik nog wel wil weten zuster, is dit bloed gegeven door een Ajacied? Want dat moet ik niet hebben!” Ik kijk op m’n blaadje en zeg met een knipoog: „Helaas meneer, de mutatie is al begonnen...

2. (figuurlijk) lichtvoetige verwijzing of toespeling

   ▸ De Tweede-Kamerfractie van het CDA heeft een nota het licht doen zien met de titel ‘Alles van Waarde is Weerbaar’ (NRC Handelsblad, 17 januari). Op de inhoud ervan wil ik hier niet ingaan. Het gaat mij om de titel. Een titel met een knipoog naar Luceberts ‘Alles van waarde is weerloos’.

Typische woordcombinaties

• een knipoog geven

Uitdrukkingen en gezegden

[1]

• met een knipoog

grappig of ironisch bedoeld

• vette knipoog

te nadrukkelijk aangezette blijk van verstandhouding of waardering

[2]

• vette knipoog

te nadrukkelijk uitvallende verwijzing

Vertalingen

    1. teken in de vorm van het kort toeknijpen van een oog om verstandhouding of waardering uit te drukken   

Duits: Augenzwinkern (de) o

Spaans: guiño (es) m

Werkwoord

vervoeging van
knipogen

knipoog

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van knipogen
   

   • Ik knipoog. 

2. gebiedende wijs van knipogen
   

   • Knipoog! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van knipogen
   

   • Knipoog je? 

Gangbaarheid

• Het woord knipoog staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "knipoog" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.