aan een touwtje hebben

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  aan een touwtje hebben    (hulp, bestand)
• IPA: / ˌanənˈtɑucəˌhɛbə(n) / (6 lettergrepen)

Woordafbreking

• aan een touw·tje heb·ben

Woordherkomst en -opbouw

• vaste verbinding van  aan vz ,  een lw ,  touwtje zn  en  hebben ww ; verwijst naar de manier waarop getemde dieren soms worden voortgeleid

Werkwoord

aan een touwtje hebben

1. overgankelijk met een daaraan vastgemaakt touw of riem in de gewenste richting kunnen leiden (met een dier als lijdend voorwerp)

   • De kat is weggelopen. (…) De derde dag loop ik 's avonds met gespitste oren een blokje om, al 'Woutertje' roepend. Aangestaard door hondenuitlaters die hún beest aan een touwtje hebben. 

2. overgankelijk (figuurlijk) kunnen laten doen wat je wilt (met personen of groepen als lijdend voorwerp)

   • Door niet te willen onderhandelen voor de actiedag test de FME met name de discipline in de gelederen van de Industriebond FNV. De geschiedenis leert dat het dikwijls heel lastig is de weg naar de onderhandelingstafel terug te vinden als eenmaal het actiepad is ingeslagen. „We denken wel dat we onze districtsbestuurders en kaderleden aan een touwtje hebben, maar in werkelijkheid is het meer een elastiekje", zegt de woordvoerder van de FNV-bond. 
   • Als mensen naar buiten gaan om te roken, rook ik binnen. Al die bazige lui die weten dat ik dat niet moet doen, die mean spirits, die mensen aan een touwtje willen hebben, fuck off.’  

Synoniemen

• [2] domineren

Typische woordcombinaties

• niet aan een touwtje hebben
  geen doorslaggevende invloed hebben op (gezegd als verontschuldiging wanneer je wordt aangesproken op het gedrag van anderen)

Vertalingen

    1. kunnen laten doen wat je wilt   

Engels: lead by the nose (en)

Frans: mener par le bout du nez (fr)

Gangbaarheid

• Het woord 'aan een touwtje hebben' staat niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie.