Haarlemmerdijk

Nederlands

De Haarlemmerdijk rond 1900.

Uitspraak

• Geluid:  Haarlemmerdijk    (hulp, bestand)
• IPA: / ˌharləmərˈdɛik / (4 lettergrepen)

Woordafbreking

• Haar·lem·mer·dijk

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  Haarlemmer bn  en  dijk zn , omdat deze Amsterdamse straat ontstond op waterkering die in de richting van Haarlem liep

	enkelvoud	bezitsvorm	meervoud
naamwoord	Haarlemmerdijk	-	-
verkleinwoord	-	-	-

Eigennaam

de Haarlemmerdijk m

1. (toponiem) naam van een straat in Amsterdam

   ▸ Over de Haarlemmerdijk suizen er deze maandag tussen vijf en zes uur ’s avonds 56 bezorgers langs op e-bikes, zo leert een uurtje turven.

   ▸ Eduards vader koopt het huis aan de Haarlemmerdijk, waar hij blijkbaar als huurder reeds woonde.

2. (toponiem) naam van de buurt in Amsterdam die uit de gelijknamige straat en haar directe omgeving bestaat
   Tot het begin van de 20e eeuw was dit een buurt met een eigen dialect en bewoners die bekendstonden als lomp en grof

   ▸ Als je dat allemaal analyseert, blijven er volgens Van der Sijs zeven Amsterdamse taalvarianten over. (…) Verder is het duidelijk dat er in het oosten van het centrum (Kattenburg) anders gesproken werd dan in het Westen (Haarlemmerdijk).

   ▸ Maar het eigenlijke kernpunt van Amsterdam is de Haarlemmerdijk, de Zeedijk en de Jordaan, vooral deze laatste buurt, want hier wonen veel geslachten onafgebroken, of ten minste zonder de stad te verlaten.

Afgeleide begrippen

• [2] Haarlemmerdijks

Uitdrukkingen en gezegden

• [2] haarlemmerdijkies maken
  zich op straat provocerend gedragen

Gangbaarheid

• Het woord 'Haarlemmerdijk' staat niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie.