vervoegen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  vervoegen    (hulp, bestand)
• IPA: / vərˈvuɣə(n) / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• ver·voe·gen

Woordherkomst en -opbouw

• van Middelnederlands vervoegen, op te vatten als afgeleid van  voegen ww  met het voorvoegsel ver-
  • [A.1] leenvertaling van Latijn  conjugare ww 
  • [A.2] beïnvloed door Frans  rejoindre ww 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
vervoegen	vervoegde	vervoegd
zwak -d	volledig

Werkwoord

[A] vervoegen

1. overgankelijk (taalkunde) omvormen van een werkwoord om wijze, tijd en persoon uit te drukken

   • Nederlanders die Duits willen leren, vinden het vaak makkelijk om de Duitse werkwoorden te vervoegen. 

   ▸ Hij doet het goed op school, zegt zijn moeder, maar de werkwoorden être en avoir kan hij niet vervoegen.

2. overgankelijk opzoeken, zich aansluiten bij

   ▸ Hoe komt het dan dat u verleden week drie keer, en ook nog gisteravond per auto naar zijn huis bent gereden, en dat dokter Kremer u daar heeft vervoegd?'

   ▸ Een hele reeks goed ingerichte ‘kijkboerderijen’ kwam het kransje van bedrijven gericht op plattelandsklassen vervoegen.

Opmerkingen

• [2] Dit is Belgisch-Nederlands, maar ook in België geen standaardtaal.

[B] zich vervoegen

1. wederkerend ergens naartoe gaan

   ▸ Nu konden we ons dan in persoon vervoegen aan de Westerkade, op zondagavond, de laatste shift van half acht.

2. wederkerend benaderen met een vraag of wens

   ▸ Je bleek gewoon onderzoek te kunnen doen naar de koninklijke familie en het hof. Je hoefde je niet te vervoegen bij de Rijksvoorlichtingsdienst, die alles ‘te persoonlijk’ vindt.

3. wederkerend (verouderd) zich ergens bijvoegen, zich ergens bij aansluiten

Typische woordcombinaties

• [1] zich vervoegen aan (gevolgd door een adres)
• zich vervoegen bij

Afgeleide begrippen

• vervoeging

Vertalingen

    A.1 omvormen van een werkwoord om wijze, tijd en persoon uit te drukken   

Engels: conjugate (en) Frans: conjuguer (fr)

Pools: koniugować (pl) Spaans: conjugar (es)

Gangbaarheid

• Het woord vervoegen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• frequentie in teksten in het Nederlands uit België, op een 7-puntsschaal:

        6

• frequentie in teksten uit België, vergeleken met die in Nederland, op een 7-puntsschaal:

        3

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "vervoegen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.