premodern

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  premodern    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• pre·mo·dern

Woordherkomst en -opbouw

• afleiding van modern met het voorvoegsel pre-

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	premodern	premoderner	premodernst
verbogen	premoderne	premodernere	premodernste
partitief	premoderns	premoderners	-

Bijvoeglijk naamwoord

premodern

1. wat past bij een oude tijd; wat past bij de tijd voor de verlichting

   • Volgens hoofdonderzoeker Antti Tanskanen van de Universiteit van Helsinki heeft oma's drang om te overvoeden alles te maken met overleven. "Een cruciale manier waarop grootmoeders de overlevingskansen van hun kleinkinderen in premoderne tijden en binnen traditionele bevolkingsgroepen konden verbeteren, was door het verbeteren van hun voedingsstatus."  
   • In deze werelden hebben de clans, sektes en etniciteiten jongemannen in overvloed die bereid zijn voor hun vlag en glorie te sterven. De basis van dit alles is een fatale mix van bevolkingsexplosies, oeroud tribaal venijn, en religieuze tradities waarin haat en zelfopoffering en de verwachting van het einde der tijden alles mogelijk maken wat premodern is: massale bloedbaden, genocide, etnische zuiveringen, het toetakelen van lijken, verkrachting, slavernij.  
   • Als auteur van een boek over ‘de vrije moraal’ sta je een klein beetje voor aap als je niet beseft dat deze premoderne visie op vrijheid ten grondslag ligt aan het gros van de afkeurenswaardige opvattingen over seks, drank en drugs die je in honderdvijftig jaar Handelingen hebt weten te spotten. Daarom is de pennenvrucht van Van der Ham vooralsnog het minst geslaagde D66-boek van 2012. Maar gelukkig is het pas juni.  
   • In sommige opzichten is Owen middeleeuws en premodern. Hij is duidelijk een man van de scholastieke theologie zoals die werd beoefend tussen de twaalfde en achttiende eeuw. Hij verzet zich tegen het opkomende moderne denken zoals dat uitkomt in het optimisme over de mens en in rationele kritiek op de verzoening door voldoening en de drie-eenheid.  

Synoniemen

• ouderwets, traditioneel

Gangbaarheid

• Het woord premodern staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "premodern" herkend door:

81 %	van de Nederlanders;
85 %	van de Vlamingen.