omspoelen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  omspoelen    (hulp, bestand)
• Geluid:  omspoelen    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• om·spoe·len

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  om  en  spoelen 

Werkwoord

omspoelen

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
omspoelen	omspoelde	omspoeld
zwak -d	volledig

1. met stromend water of andere stromende vloeistof omgeven zijn

   • Brian Marsden van de Internationale Astronomische Unie schat dat de planetoïde op een hoogte van slechts 42 duizend kilometer zal passeren. Dat het projectiel de de aarde raakt is volgens hem onwaarschijnlijk, maar niet onmogelijk.Bij een dergelijke inslag komt twee miljoen maal zoveel energie vrij als bij de explosie van een atoombom. Miljarden tonnen stof worden de dampkring in geworpen, waardoor de aarde weken of maanden lang koud en donker zal zijn. Dat leidt tot mislukte oogsten, hongersnoden en epidemieën. Komt het rotsblok in zee terecht, dan zullen vloedgolven van honderden meters hoog de aarde omspoelen. Op termijn kan een inslag honderden miljoenen slachtoffers eisen.  

2. (figuurlijk) met iets anders dan een vloeistof omgeven zijn

   • Voorlopig weten we enkel iets over de mannen. Zoals bij wel meer biomedisch onderzoek, kregen die voorrang. Niet uit seksisme - ik wil niet eindigen zoals Nobelprijswinnaar Tim Hunt - maar gewoon omdat mannen eenvoudiger in elkaar zitten. (Oeps, zou dat ook een seksistische uitspraak zijn?). Toch een ontnuchterende gedachte: ondanks compleet ondersteboven, ondanks duizend schepen om Helena, ondanks horden zuchtende dichters - en liedjesmakers op de radio - ondanks ogen om in te verdrinken en de elektriciteit van jouw simpele aanraking, uiteindelijk zijn we gewoon een zak neurotransmitters. Omspoel een paar hersencellen van zo’n vlieg met dopamine, en zelfs een oudje gaat zich aanstellen om het eerste het beste vrouwtje in de buurt het hof te maken. Zelfs nog als ze dood is.  

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
omspoelen	spoelde om	omgespoeld
zwak -d	volledig

Werkwoord

omspoelen

1. met stromend water schoonmaken zonder zeep of borstel te gebruiken

   • Hoe vaak kan ik een plastic flesje met gewoon leidingwater vullen en eruit drinken (mondcontact met fles) voordat het een ‘onhygiënische bende’ wordt?... De ‘onhygiënische bende’ hangt af van het aantal micro-organismen in het water, zegt Rijkelt Beumer, medewerker levensmiddelenmicrotechnologie van Wageningen Universiteit. In mineraalwater met koolzuur zitten meer micro-organismen dan in mineraalwater zonder bubbels en in kraanwater zitten weer minder micro-organismen dan in mineraalwater. Met het omspoelen komen er dus niet meer bacteriën bij. Die komen er wel bij door contact met de mond, want in het speeksel zitten ook voedingsstoffen. Bij een gunstige omgevingstemperatuur kunnen de micro-organismen zich vermeerderen, maar dat zal nooit heel erg uit de hand lopen, want daarvoor zitten er te weinig voedingsstoffen in het water.  

2. door stromend water instorten

Synoniemen

• [3] afspoelen
• [4] wegspoelen

Vertalingen

    1. met stromend water schoonmaken zonder zeep of borstel te gebruiken   

Engels: rinse out (en)

Gangbaarheid

• Het woord omspoelen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "omspoelen" herkend door:

98 %	van de Nederlanders;
87 %	van de Vlamingen.