livrer

Frans

Uitspraak

• Geluid:  livrer    (hulp, bestand)
• IPA: /li.vʁe/

Woordherkomst en -opbouw

• via Oudfrans livrer, van Latijn liberare “bevrijden“

Woordafbreking

• li·vrer

stamtijd
infinitief	verleden tijd	voltooid deelwoord
livrer /li.vʁe/	livrais /li.vʁɛ/	livré /li.vʁe/
eerste groep	volledig

Werkwoord

livrer

1. (strijd) leveren

   «Pendant ce temps, l’armée anglo-hispano-portugaise du duc de Wellington est partie du Portugal, a traversé l’Espagne, est passée par Bayonne avant d’arriver à Toulouse où elle livre bataille contre les troupes napoléoniennes du maréchal Soult.»

   Ondertussen vertrok het Engels-Spaans-Portugese leger van de hertog van Wellington uit Portugal, doorkruiste Spanje en kwam via Bayonne aan in Toulouse waar het tegen Napoleon's troepen onder maarschalk Soult vocht.

2. wederkerend (in een strijd) verwikkeld zijn, elkaar bestrijden

   «l'insécurité s'étend d'un pays à un autre, des pays voisins se retrouvent impliqués dans le conflit qui déchire tel ou tel pays ou des États se livrent bataille dans un pays tiers, tout cela au détriment de la solidarité entre les pays ACP,»

   [waarbij] situaties van onveiligheid van het ene land naar het andere overslaan, buurlanden in het conflict in een bepaald land verwikkeld raken of landen elkaar in een derde land bestrijden, wat de solidariteit onder de ACS-landen ... ondermijnt.

3. (een pakje, brief e.d.) afleveren

   «Un jeune homme, qui livrait la drogue à domicile, a été interpellé par les gendarmes à Esbly.»

   Een jongeman, die drugs aan huis afleverde, is door de gendarmes in Ebly ondervraagd.

4. (een persoon) uitleveren (aan de vijand, politie), (een stad, plaats) prijsgeven

   «En 508, les Francs, conduits par Clovis, vinrent assiéger Arles. L’évêque Césaire (devenu par la suite Saint-Césaire) n’aurait pas demandé mieux que de livrer la ville au roi chrétien.»

   In 508 begonnen de Franken, onder leiding van Clovis, Arles te belegeren. De bisschop, die later Sint-Cesarius zou worden, zou niets liever gewild hebben dan de stad aan de Christelijke koning prijs te geven.

5. (figuurlijk) (geheimen) prijsgeven, onthullen

   «En pleine guerre froide, en 1960, l'avion du pilote américain Francis Gary Powers est abattu et il est fait prisonnier par l'URSS. Pour le récupérer avant qu'il ne livre des secrets d'Etat, le gouvernement des Etats-Unis accepte un échange.»

   Midden in de Koude Oorlog, in 1960, werd het vliegtuig van de Amerikaanse piloot Francis Gary Powers neergeschoten en werd hij door de USSR gevangen genomen. Om hem terug te krijgen voordat hij staatsgeheimen onthulde, ging de Amerikaanse regering akkoord met een ruil.

6. wederkerend zich overgeven aan

   «Un Belge suspecté d'assassinat se livre à la police sud-africaine après six ans de cavale.»

   Een van moord verdachte Belg geeft zich na zes jaar op de vlucht over aan de Zuid-Afrikaanse politie.

7. wederkerend zich overleveren, zich toewijden aan (iets)

   «Les jeux érotiques commencent évidemment dès l'enfance, se poursuivent de plus belle entre adolescents ou jeunes adultes (…) et tout cela tracasse beaucoup les confesseurs. En revanche, les participants s’y livrent « sans rougir ».»

   De erotische spelletjes beginnen klaarblijkelijk vanaf de jeugd, ze gaan onder jongeren en jongvolwassenen steeds verder door ... en dat alles bezorgt de biechtvaders kopzorgen. Anderzijds, de deelnemers geven zich zonder blikken of blozen hieraan over.