danaïdenvat

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  danaïdenvat    (hulp, bestand)
• IPA: / danaˈidə(n)ˌvɑt / (5 lettergrepen)

Woordafbreking

• da·naï·den·vat, da·na·iden·vat

Woordherkomst en -opbouw

• eponiem, Danaïdenvat geschreven met een kleine letter volgens spellingregel 6.D

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	danaïdenvat	danaïdenvaten
verkleinwoord	danaïdenvaatje	danaïdenvaatjes

Zelfstandig naamwoord

het danaïdenvat o

1. (figuurlijk) werk dat nooit tot blijvend resultaat leidt, maar eindeloos herhaalde inspanningen vraagt

   ▸ Maar het vierde deel van de Joseph-romans vorderde zo langzaam, dat Thomas er aan begon te wanhopen of hij het werk ooit zou kunnen afsluiten. (…) Uit een brief aan Hamilton (6-6-'40): ‘Ik ben nu vijfenzestig jaar oud, heb me in mijn levensdagen niet ontzien, en de wereldgeschiedenis ontziet ook niet onze krachten. Al te lang zal de termijn niet meer zijn, die mij gegeven is om mijn persoonlijke aan de kunst gewijde arbeid, al was het maar voor de goede orde, tot een einde te brengen. Ik geloof dat ik beter deed mij daarop te concentreren dan de rest van mijn dagen te besteden om uit het politieke danaïdenvat te putten’.

   ▸ ⧖ Als gij een verwaarloosd kind tot u naamt, zoudt ge 't verplegen, opvoeden, onderwijzen en doen onderwijzen. Ik herhaal bij deze: uw dienstmeisje is, — in wat domino zij zich ook mag steken, — een verwaarloosd kind. Laat u hiervan niet afbrengen. Zoo ge derhalve met het danaïdenvat niet wilt aan 't sollen gaan, door herhaaldelijk en herhaaldelijk zulke verwaarloosde kinderen tot u te nemen, houd dan wat ge hebt, bid ik u, mevrouw!

2. (figuurlijk) iets dat sneller leegloopt dan het gevuld kan worden

   ▸ Als de politici werkelijk wat willen doen aan de CO₂-uitstoot van de auto's in de steden, moeten ze het lef hebben om te zeggen: In 2000 moet 10 procent van de auto's op waterstofgas rijden en in het iaar 2025 in de stad 80 procent. (…) Ik denk dat dit voor ons beter is dan domweg meer geld te storten in het danaïdenvat van Den Haag.

   ▸ ⧖ De voorraad wordt dagelijks aangevuld, maar, onophoudelijk aangesproken, zou er weldra gebrek komen, indien de toevoer niet onafgebroken plaats had. Bij de duizenden en duizenden, die hier verbonden en gelaafd moeten worden, is zulk een depôt in werkelijken zin een danaïdenvat; als de toevoer drie dagen ophield, was er gebrek. Men moet het gezien hebben, welke consumptie er plaats heeft, om zich een denkbeeld te maken van al wat die hospitalen verslinden.

Schrijfwijzen

• Danaïdenvat (in officiële spelling tot 2006)

Hyponiemen

• bodemloze put

Uitdrukkingen en gezegden

• [2] een danaïdenvat vullen
  nutteloze, steeds terugkerende arbeid verrichten

Verwante begrippen

• sisyfusarbeid
• tantaluskwelling

Gangbaarheid

• Het woord danaïdenvat staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.