startschot

Nederlands

Harry van Sussex geeft het startschot tijdens de Invictus Games van 2016

Uitspraak

• Geluid:  startschot    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈstɑrtsxɔt / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• start·schot

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  start ww  en  schot zn 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	startschot	startschoten
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

het startschot o

1. een schot dat het begin van de wedstrijd aangeeft

   • Blakend van vertrouwen was al bij het inrijden elke klap raak. Als een roofdier gleed de 30-jarige schaatsster over het ijs. Na het startschot direct op jacht, een eerste kruising over haar Russische tegenstandster Natalia Voronina heen, eerste volle ronde in een ‘mannentijd’ van 29.8 seconden. „Het begin ging heel lekker”, blikte Wüst terug. Pas in de laatste twee ronden moest het ritme omhoog om het verval te beperken. Zoals Gianni Romme in zijn beste tijd vocht ze zich naar het einde. „Op het laatst ging ik helemaal kapot.”  

2. (figuurlijk) sein dat een activiteit is begonnen

   • Aanleiding is de bekentenis van de Italiaanse politicus Luca Volonte, dat hij 2,3 miljoen euro aan betalingen ontving, deels aan de vooravond van een stemming in 2013 over mensenrechtenschendingen in Azerbeidzjan. Het land wist toen een veroordeling te voorkomen. Dit was tevens het startschot voor een nieuwe, gewelddadige campagne tegen dissidenten in Azerbeidzjan.  

   ▸ Koning Willem-Alexander en koningin Máxima waren afgelopen weekend in Terneuzen. De koning gaf het startschot voor de viering van 75 jaar vrijheid. Want dit jaar is het 75 jaar geleden dat Nederland bevrijd werd.

Schrijfwijzen

• De verschrijving "startshot" komt herhaaldelijk voor, maar "startshot" heeft de betekenis "openingsbeeeld". Dit kun je zien aan de meervoudsvorm "startshots" die alleen in die tweede betekenis voorkomt.

Hyperoniemen

• vertreksein

Gangbaarheid

• Het woord startschot staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "startschot" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.