hercules

Niet te verwarren met: Hercules

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  hercules    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈhɛrkyˌlɛs / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• her·cu·les

Woordherkomst en -opbouw

• eponiem van  Hercules en , uit de Grieks-Romeinse mythologie , geschreven met een kleine letter volgens spellingregel 16.C

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	hercules	herculessen
verkleinwoord	herculesje	herculesjes

Zelfstandig naamwoord

de hercules m

1. sterke man met een gespierd lichaam

   ▸ Johan Cruijff was een schriel mannetje. Maar die speelde de bal gewoon tussen de benen van die herculesjes...

   ▸ Mevrouw wees met de hand naar de naakte borst van een der vrouwen, bewerend dat dit op geen mensenvlees geleek, evenmin als het zwart en grijnzend aangezicht van een der herculessen, die de aanvoerder op hun schouders droegen.

   ▸ ⧖ Hij is groot, gevormd als een hercules, maar met een Afrikaansche gelaatskleur; levendige oogen, werkelijk vol geest; onrustigheid of wraakzucht geven aan zijn gezichtsuitdrukking iets wreeds; hij is gemakkelijker kwaad dan vroolijk te maken.

2. (figuurlijk) man die door krachtig optreden uitzonderlijke resultaten boekt

   ▸ Stadhouder Willem IV is in de geschiedschrijving uiteenlopend beoordeeld. Terwijl hij in de achttiende-eeuwse oranjepropaganda werd opgehemeld als een machtig vorst en een hercules die zijn vijanden verpletterde, groeide in latere tijden het beeld van een man die, zijn minzaam karakter en talenten ten spijt, niet was opgewassen tegen de taken die hem in 1747 als stadhouder van de zeven Provincies in de schoot werden geworpen.

Synoniemen

• krachtfiguur, krachtpatser

Gangbaarheid

• Het woord hercules staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.