constructietekening

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  constructietekening    (hulp, bestand)
• IPA: / kɔnˈstrʏksiˌtekənɪŋ / (6 lettergrepen)

Woordafbreking

• con·struc·tie·te·ke·ning

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  constructie zn  en  tekening zn 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	constructietekening	constructietekeningen
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de constructietekening v

1. (bouwkunde) weergave op papier of scherm die aangeeft hoe een bouwwerk uit onderdelen is opgebouwd en wat hun maten en materialen zijn, zodat onder meer de stevigheid van het bouwwerk kan worden beoordeeld

   ▸ Er is bij de constructie van zo’n gebouw verschrikkelijk veel controle. Er wordt geen vergunning verleend voor de bouw als de constructietekeningen niet tot in den treure zijn gecontroleerd en in Nederland blijven die controles streng totdat het gebouw er staat.

   ▸ Je wilt weten wat het dakterras heeft gekost? Alles bij elkaar, inclusief vergunningen, constructietekeningen en berekeningen, zijn we op 40.000 euro uitgekomen.

   ▸ Vroeger, in de Sovjet Unie, gebeurde het wel dat de opzichter van een groot bouwwerk de constructietekening ondersteboven hield. De arbeiders gingen aan de slag, timmerden en metselden, kwamen na tien verdiepingen aan de nok die eruit zag als een stalinistisch ornament. Maar als je op je hoofd ging staan, zag je dat het de stoep was. Alles zat ondersteboven; niemand had het gemerkt, tot de eerste bewoners kwamen.

2. (techniek) weergave op papier of scherm die aangeeft hoe een apparaat in elkaar zit en wat de maten en materialen van de onderdelen zijn

   ▸ Als je een constructietekening van een vliegtuig zoekt, tik je bij een zoekmachine al gauw ‘constructietekening vliegtuig’ in. Maar als je eens in een willekeurige constructietekening kijkt, dan zie je dat het woord ‘constructietekening’ zelf nooit op de tekening staat.

   ▸ Hij zou nu binnenkort op het vliegtuig naar Pakistan stappen en had een koffer met constructietekeningen van centrifuges bij zich.

3. (kunst) (beeldhouwen) weergave op papier of scherm van het ontwerp voor grote of ingewikkelde beelden

   ▸ (…) de ongeveer vijfentwintig centimeter hoge kop is opgebouwd uit rechte, witte vlakjes en balkjes en is daarmee een ruimtelijke, driedimensionale versie van de constructietekeningen die zij altijd aan haar beelden vooraf liet gaan.

4. (schilderkunst) schematisch ontwerp van een schilderij met behulp van geometrische figuren, bijvoorbeeld om het gewenste perspectief te krijgen

   ▸ Zijn meeste schilderijen waren uiterst arbeidsintensief en vergden veel voorbereiding. Ze kwamen volgens een min of meer vast procédé tot stand: ter plaatse getekende voorstudies en opmetingstekeningen dienden als basismateriaal voor een perspectivisch zuivere constructietekening, die op haar beurt weer gebruikt werd voor overbrenging op paneel.

Gangbaarheid

• Het woord constructietekening staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.