zwarte

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  zwarte    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈzwɑrtə / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• zwar·te

Woordherkomst en -opbouw

• bn:  zwart bn  met de uitgang -e
• zn: afgeleid van  zwart bn  met het achtervoegsel -e, als etnische kwalificatie aangetroffen vanaf de 18e eeuw

Bijvoeglijk naamwoord

zwarte

1. verbogen vorm van de stellende trap van zwart

   ▸ Terwijl ik een tweede blikje opentrok zag ik opeens in de verte een zwarte rookpluim.

Hyponiemen

• blauw-zwarte, groenzwarte, kaneel-zwarte, leizwarte, roodzwarte

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	zwarte	zwarten
verkleinwoord	zwartje	zwartjes

Zelfstandig naamwoord

de zwarte v / m

1. (metonymie) persoon van volledige of gedeeltelijke Sub-Saharaans Afrikaanse afkomst

   ▸ Toen hij tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog door de regering-Lincoln werd geraadpleegd, adviseerde hij dat zwarten, als ze werden bevrijd uit de slavernij, gescheiden moesten blijven van witte mensen, omdat ze daar nooit vreedzaam tussen zouden kunnen wonen.

   ▸ dat de Sheernes een Fransse Commissievaarder met 4 Stukken had bemagtigd, een ander met 8 doen stranden en verbrand, en een Schip van Guinéé met 200 Zwarten komende, hernomen

   • Helaas worden zwarten soms nog steeds niet geaccepteerd in de Westerse wereld. 

2. (metonymie) (België) bijnaam voor een persoon die in de Tweede Wereldoorlog met de nazi's collaboreert, als lid van de Zwarte Brigade Dietsche Militie

   ▸ Die keuze kwam hem duur te staan. Nauwelijks waren de nazi’s najaar 1944 uit België verdreven of Victor Leemans werd net als andere ‘zwarten’, zoals collaborateurs heetten, gearresteerd. Zijn huis werd leeggehaald, hijzelf gevangen gezet.

   ▸ In de laatste weken waren nog slechts een VIJFTAL personen de hoofdpersonnagen en de meerderheid van die personen stonden in den aktieven weerstand, BINST DAT DE VIJAND IN ONS LAND WAS. Die worden herhaaldelijk aangevallen, maar de zwarten, de collaborateurs, die laten zij met rust.

Synoniemen

• neger

Gangbaarheid

• Het woord zwarte staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "zwarte" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• [1] Zwarten
• [2] Dietsche Militie - Zwarte Brigade