maarte

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  maarte    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈmartə / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• maar·te

Woordherkomst en -opbouw

• [A] Middelnederlands maerte / marte, eponiem dat verwijst naar  Martha en  in het Evangelie van Lucas uit de Bijbel: "Doch Martha was zeer bezig met veel dienens"
• [B] van Middelnederlands maerte dat teruggaat op Latijn mensis Martius "de maand van (de god) Mars", zie verder maart

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	maarte	maarten
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

[A] de maarte v

1. vrouwelijke bediende, dienstmeisje

   • De heilige Martha, die het in huis te druk had om naast haar zuster bij Jezus te komen zitten, wordt gevierd op 29 juli als patrones van de (naar haar genoemde) maarte. Vandaar versiering van de keuken met bloemen. 
   • Je weet toch wel dat een boerin nu al genoeg moet slaven op haar eentje, wie wil er nog maarte zijn op een boerenhof? 

Zelfstandig naamwoord

[B] de maarte m

1. (verouderd) naam voor de derde maand van het kalenderjaar

   • "De benoeming en aanstelling" (van Guido Gezelle) "tot bestuurder der Engelsche Damen, kanonikessen van Lateranen, te Brugge - geschiedde te Brugge op Witten Donderdag 30 maarte," vermeldt Alois Walgrave1. 

Synoniemen

• maart (gangbare vorm)

Spreekwoorden

• 't is een slechte maarte die we gekregen hebben, ze kwam aan met heur witte schorte
  weerspreuk als maart begin met sneeuw, woordspeling met de betekenis "dienstmeisje"

Gangbaarheid

• Het woord maarte staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "maarte" herkend door:

7 %	van de Nederlanders;
13 %	van de Vlamingen.