kastijden

Nederlands

Uitspraak

(klemtoonhomogram)

• Geluid:  kastíj́den    (hulp, bestand)
  • IPA: / kɑsˈtɛidə(n) / (3 lettergrepen)
• Geluid:  kástijden    (hulp, bestand)
  • IPA: / ˈkɑstɛidə(n) / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• kas·tij·den

Woordherkomst en -opbouw

• kastíj́den: via Middelnederlands castien en mogelijk Oudnederlands *kestigon van Latijn castigare, in de betekenis van ‘tuchtigen’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1240
• kástijden:  kastijd zn  met de uitgang -en

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
kastijden	kastijdde	gekastijd
zwak -d	volledig

Werkwoord

kastíj́den

1. lijfstraf in uitvoering brengen

   • Alle onderwijzers inclusief de fraters (frater Edgar een bijzonder populair man en frater Sebastiaan het hoofd van de school die de bijnaam had van barometer omdat hij je met een lat van anderhalve meter lengte placht te kastijden) waren nodig om mijn woedende oom eronder te krijgen. 

Uitdrukkingen en gezegden

• de Heer kastijdt wie Hij liefheeft
  je moet beproevingen geduldig ondergaan (verwijst naar: Hebreeën 12:6 en Openbaring 3:19 in de Bijbel)

_{Niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie als zelfstandig naamwoord}

Zelfstandig naamwoord

de kástijden mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord kastijd

   • Door kortere kastijden kan de kweker energiekosten besparen. 

2. alleen meervoud tijdstippen waartussen een kantoor de gelegenheid geeft voor transacties met contant geld

   • Met ingang van 1 januari 2000 worden de kastijden in Den Bosch aangepast. De nieuwe openingstijden zijn dan van maandag tot en met vrijdag van 13.00 tot 15.30 uur. 

Gangbaarheid

• Het woord kastijden staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kastijden" herkend door:

89 %	van de Nederlanders;
88 %	van de Vlamingen.