gepast

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  gepast    (hulp, bestand)
• IPA: / ɣəˈpɑst / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• ge·past

Woordherkomst en -opbouw

• vervoeging van passen: de stam met omvoegsel ge- -t

Werkwoord

vervoeging van:	passen…
verbogen vorm:	gepaste

gepast

1. voltooid deelwoord van passen

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	gepast	gepaster	(gepastst) *
verbogen	gepaste	gepastere	(gepastste) *
partitief	gepasts	gepasters	-

Bijvoeglijk naamwoord

gepast

1. goed aansluitend bij de situatie of bedoelingen

   • Met gepaste bewoordingen wist hij de ruziemakers tot rust te brengen. 

   ▸ De perrons zijn verlaten, in de hal zitten de reizigers op gepaste afstand van elkaar op de wachtbanken, die anders vol zijn. Deze hele week is het al rustiger dan normaal, maar deze vrijdag is het echt opvallend stil, zegt een NS-medewerker. Toch nemen ook nog aanzienlijk wat mensen wél de trein.

2. behoorlijk, fatsoenlijk

   • Vloeken is geen gepast gedrag. 

   ▸ Hij was vijfenzestig geworden, dan was het niet langer gepast. Dat nam niet weg dat het een observatie was die niet te vermijden viel, en wat hij bij zichzelf in zijn zolderkamer dacht kon niemand schaden of in verlegenheid brengen.

3. (kleding|nld) die iemand heeft aangehad om te zien of het de goede maat heeft

   • Wilt u de gepaste broeken weer in het rek hangen? 

4. (bij contante betaling) met precies het juiste bedrag, zodat geen wisselgeld nodig is

   • Zij betaalde met gepast geld, zonder een fooi te geven. 

Opmerkingen

• Omdat "-stst" moeilijk is uit te spreken en te verstaan kan voor de overtreffende trap beter de omschrijving "meest gepast(e)" worden gebruikt.

Antoniemen

• ongepast

Gangbaarheid

• Het woord gepast staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "gepast" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.