gemeenlijk

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  gemeenlijk    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• ge·meen·lijk

Woordherkomst en -opbouw

afleiding van gemeen met het achtervoegsel -lijk

Bijwoord

gemeenlijk

1. over het algemeen

   • In de bossen bevinden zich gemeenlijk veel wandelaars, zoals daar zijn de flierefluiters, boeren op weg naar hun landje, jagers op vogels en hars-aftappers. Menige wandelaar rookt. Zo zorgt de Portugese lucifer, het produkt van afgebrand hout, voor nieuwe branden. Voor nieuw afgebrand hout, geschikt - onder meer - voor lucifers.  
   • Volgens de Hoge Raad kan mierenneuker weliswaar als beledigend worden opgevat, maar dat zou uit de context van het voorval moeten blijken. Het woord mierenneuker op zich is onvoldoende om als belediging te worden aangemerkt omdat het gemeenlijk gebruik wordt om lieden aan te duiden die vitten op kleine dingen.  
   • Ter illustratie haalt Van den Doel een bron uit 1900 aan over deze overzeese Nederlander: "Hij bezit aanleg voor corpulentie, pafferige vetzucht. Gemeenlijk is hij dan ook dikbuikig en opgezet.  

Synoniemen

• normaliter, merendeels, doorgaans, gewoonlijk, meestal

Gangbaarheid

• Het woord gemeenlijk staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "gemeenlijk" herkend door:

78 %	van de Nederlanders;
53 %	van de Vlamingen.