omwinden

Nederlands

Uitspraak

(klemtoonhomogram)

• Geluid:  omwínden    (hulp, bestand)
  • IPA: / ɔmˈwɪndə(n) / (3 lettergrepen)
    • (Noord-Nederland): /ɔm.ˈʋɪn.də(n)/
    • (Vlaanderen, Brabant): /ɔm.ˈβ̞ɪn.də(n)/
    • (Limburg): /ɔm.ˈwɪn.də(n)/
• Geluid:  ómwinden    (hulp, bestand)
  • IPA: / ˈɔmwɪndə(n) / (3 lettergrepen)
    • (Noord-Nederland): /ˈɔm.ʋɪn.də(n)/
    • (Vlaanderen, Brabant): /ˈɔm.β̞ɪn.də(n)/
    • (Limburg): /ˈɔm.wɪn.də(n)/

Woordafbreking

• om·win·den

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  om bw  en  winden ww 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
omwinden	omwond	omwonden
klasse 3	volledig

Werkwoord

omwínden

1. overgankelijk verhullend spreken.

   • Hij omwond de slechte boodschap met vele weinig ter zake doende verhalen. 

2. wederkerend zich iets ~ iets rond een lichaamsdeel wikkelen.

   • Ook de augur omwond zich het hoofd want het minste geraas stoorde de waarnemingen. 

3. overgankelijk iets omwikkelen met bijvoorbeeld een lap stok.

   • Hij omwond de bloedende hand met een afgescheurd stuk laken. 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
omwinden	wond om	omgewonden
klasse 3	volledig

Werkwoord

ómwinden

1. overgankelijk iets ~ om rond iets heen wikkelen.

   • We namen de spoel en de koperen draad werd er strak omgewonden. 

2. er doekjes ~: verhullend spreken.

   • Er werden geenszins doekjes omgewonden. 

Opmerkingen

• Het verschil tussen beide werkwoorden is dat wat voorzetselvoorwerp is voor het één, lijdend voorwerp is voor het ander en omgekeerd:

• Hij omwond de spoel met een draad
• Hij wond er de draad om.

In het laatste geval is het voorzetselvoorwerp ("om de spoel") echter meestal gereduceerd tot er.

Gangbaarheid

• Het woord omwinden staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "omwinden" herkend door:

92 %	van de Nederlanders;
91 %	van de Vlamingen.