daggelder

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  daggelder    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈdɑɣɛldər / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• dag·gel·der

Woordherkomst en -opbouw

• afgeleid van  daggeld zn  met het achtervoegsel -er

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	daggelder	daggelders
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de daggelder m

1. (historisch) iemand die op het platteland per dag in dienst wordt genomen tegen een op dat moment afgesproken vergoeding

   • De gewone daggelder verdiende 's winters acht en 's zomers twaalf stuivers. 
   • Het klinkt alles heel fraai om tegen een onbemiddelden daggelder, met zeer veel aanleg om een uitmuntend rijder te worden, te zeggen: kerel, wat heb jij een mooie actie, je hebt een besten tijd gemaakt, je moest je gaan trainen! Je moet een stevig ontbijt gebruiken: rund- en lamsvleesch (geen varkens of kalfsvleesch); het middageten bestaat uit gebraden rund- of lamsvleesch kip, wild of visch en versche (geen ingemaakte) groenten. Doch dat zijn lekkernijen, die een arbeider of polderwerker niet in zijn rechtmatig bezit kan krijgen. 

2. iemand die zonder vaste aanstelling werkt tegen een vergoeding per dag

   • Wies Perelaer zal Du Perron in het begin met scheve ogen hebben aangekeken, want zelf was zij met ingang van 1 januari 1938 ook aangenomen als daggelder, maar op een loon van slechts vier gulden per dag. 

Gangbaarheid

• Het woord daggelder staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "daggelder" herkend door:

48 %	van de Nederlanders;
14 %	van de Vlamingen.