avant-gardist

Nederlands

schilderij van de avant-gardist Kazimir Malevitsj

Uitspraak

• Geluid:  avant-gardist    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• avant-gar·dist

Woordherkomst en -opbouw

• afgeleid van avant-garde met het achtervoegsel -ist

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	avant-gardist	avant-gardisten
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

de avant-gardist m

1. lid van de voorhoede, met name in de kunst van rond de eerste wereldoorlog

   • Zeker, Malevitsj, Tatlin en vele andere avant-gardisten zagen overeenkomsten tussen de revolutie in de kunst die ze zelf in het laatste decennium van het tsaristische Rusland hadden ontketend en de Oktoberrevolutie die dit jaar een eeuw geleden plaatsvond. In hun enthousiasme over de Revolutie zwoeren ‘constructivisten’ als Alexander Rodstjenko, van wie een aantal affiches is te zien, de ‘burgerlijke’ schilderkunst zelfs helemaal af en wierpen zich op het ontwerpen van nuttige dingen als meubels, kleding en kachels. In ruil voor hun steun aan het communistische regime werden ze beloond met docentschappen aan hogescholen voor kunst en vormgeving. Toch zagen communistische leiders als Lenin en Trotski eigenlijk niets in avant-gardistische kunst en constructivistische vormgeving. Niet alleen hielden ze er zelf niet van, maar ook wisten ze zeker dat boeren en arbeiders er niets van begrepen. Maar doordat ze het in de eerste jaren na de Revolutie druk hadden met een bloedige Burgeroorlog tussen Roden en Witten en het behoud van de macht, lieten ze de avant-gardisten hun gang gaan. Zodra de Witten in 1922 definitief waren verslagen, raakte de avant-gardistische kunst echter steeds meer in het gedrang om ten slotte in het begin van de jaren dertig onder Stalin van het toneel te verdwijnen. 
   • Het gebruik van moeilijke, moderne kunst als politieke propaganda voor de VS is een van de vele paradoxen in Kunst & politiek . Met een goed oog voor ongerijmdheden laat Segal in zes heldere essays over onder meer kunst in nazi-Duitsland en in de Volksrepubliek China zien dat de verhouding tussen kunst en politiek zelden eenduidig was tussen 1914 en 2014. Zo bleken tal van Duitse en Franse avant-gardisten, die vóór 1914 veel werk hadden gemaakt van het shockeren van de burgerij, bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog doodgewone nationalisten.  

Afgeleide begrippen

• avant-gardistisch

Gangbaarheid

• Het woord avant-gardist staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.