Overleg:libido

Te specifieke betekenisomschrijving

@J.G.G.: WikiWoordenboek is een algemeen woordenboek. Het komt wel vaker voor dat woorden binnen een bepaalde wetenschappelijke theorie een meer specifieke betekenis hebben, maar het is redelijk om aan te nemen dat mensen voor zo'n specifieke betekenis gebruik maken van vakliteratuur. Pas als zo'n specifieke betekenis ook gangbaar wordt in het Nederlandse spraakgebruik, is het zinvol die hier te vermelden. Een Britse encyclopedie kan daarover geen uitsluitsel geven. Zijn er voorbeelden van Nederlandse publicaties die dit woord anders dan in de eerste betekenis gebruiken, zonder dat dat elders in de tekst wordt aangegeven of uitgelegd? MarcoSwart (overleg) 9 dec 2022 20:58 (CET)

Beste,

De freudiaanse betekenis is inderdaad alom bekend, zelfs onder 'het gewone volk', terwijl de jungiaanse betekenis dat niet is (een situatie waar niet veel verandering in zal komen wanneer het geweerd wordt uit online woordenboeken als deze :)

De dikke van Dale vangt twee vliegen in één klap door het als volgt te formuleren:

LIBIDO

"1. (psy­chi­sche ener­gie van de) ge­slachts­drift

2 bij uit­brei­ding le­vens­drift"

Er zijn legio publicaties die 'libido' in de jungiaanse zin gebruiken natuurlijk, maar dat zijn dan in de eerste plaats teksten die de analytische psychologie behandelen. Hoe dan ook, die tweede betekenis wijkt sterk genoeg af om in een woordenboek te worden vermeld (in welke taal dan ook, de betekenis blijft hetzelfde natuurlijk!)

Ik ga hier overigens geen haasje-over-spel van maken want ik verspil mijn tijd niet graag aan zulke dingen. Bovendien apprecieer ik je grote inzet voor dit project zodat ik niet op je zenuwen wil werken en je plezier vergallen. Ben je niet overtuigd, dan doe je gewoon je zin, mvg, J.G.G. (overleg) 9 dec 2022 21:25 (CET)

Nog wat Nl links:

zoals deze,

of deze,

enzovoort J.G.G. (overleg) 9 dec 2022 21:38 (CET)

Ik beleef inderdaad veel genoegen aan het werk aan WikiWoordenboek, maar ik deel dat graag met zoveel mogelijk anderen. Overleg over de beste manier om betekenissen te omschrijven hoort van oudsher bij het maken van woordenboeken. Natuurlijke taal wordt gekenmerkt door betekenissen die altijd enige vaagheid kennen: dat is geen bug, maar een feature: het stelt ons in staat van gedachte te wisselen over dingen die we nog niet kennen. Het leidt ook tot een principieel verschil tussen lexicografie en de andere wetenschappen. In de andere wetenschappen is het goede praktijk om een betekenis binnen een theorie uitdrukkelijk te definiëren, zodat het beter lukt om te beschrijven wat we wel kennen. Meestal worden deze specifieke definities niet gangbaar buiten de betreffende theorie. Soms kan een wetenschappelijke definitie kan door onderwijs of wetenschapsvoorlichting toch algemeen gangbaar worden. Dat lexicografen wetenschappelijke definities niet overnemen in woordenboeken houdt niet in dat ze een oordeel geven over de waarde van de theorie in kwestie: het is gewoon een weerspiegeling van het taalgebruik.

Een nuttige maatstaf uit de lexicografie bij het vaststellen welke betekenissen van woorden gangbaar zijn, is het gedachte-experiment of mensen die elkaar niet kennen het woord zonder nadere uitleg in die betekenis gebruiken. De vraag naar publicaties die ik hierboven stelde, is daarvan een praktische uitwerking. In de voorbeelden die je noemt, wordt met zoveel woorden uitgelegd wat het verschil tussen de Freudiaanse en Jungiaanse opvatting is. Daarmee geven ze feitelijk aan dat het woord in het taalgebruik een ruimere betekenis heeft. Een algemeen woordenboek hoort die ruimere betekenis te omschrijven, ook als die binnen een bepaalde theorie niet helemaal correct is.

Het is daarbij verder van belang dat die omschrijving voor een doorsnee lezer op zichzelf begrijpelijk is. Met een omschrijving in termen die net zo onbekend zijn als het omschreven woord of die zelf ook weer in een specifieke betekenis moeten worden gebruikt, helpen we zo'n lezer niet echt. Een meer inhoudelijk behandeling van een onderwerp en de verschillende benaderingen daarvan past beter in een encyclopedie. Daarom voegen we waar mogelijk ook verwijzingen naar Wikipedia in.

Aangezien de invalshoek van Van Dale kennelijk meer recht doet aan de bredere betekenis van het woord, zal ik eens zien of we in die richting een goede oplossing kunnen vinden. MarcoSwart (overleg) 10 dec 2022 14:25 (CET)

Oké, prima, bedankt voor je uitgebreide reactie. J.G.G. (overleg) 10 dec 2022 14:29 (CET)