Overleg:robot

1920 / 1931

Oeps, ik heb "1931" veranderd in "1920" zonder te weten wat dit jaartal in WikiWoordenboek eigenlijk betekent.

Als het staat voor het jaar waarin het woord het eerst in het Nederlands voorkomt, moet het 1922 zijn (zie bron 2). Maar als het staat voor het jaar waarin het voor het eerst in een Nederlands naslagwerk voorkomt, is het toch 1931. (Voor zover bekend is het woord voor het eerst afgedrukt in 1920, maar dat was in een Tsjechisch toneelstuk.) Geke (overleg) 18 sep 2024 11:10 (CEST)

Goed dat je de vraag stelt. De gedachte is dat een woord zeker in het Nederlands voorkomt wanneer het wordt opgenomen in een naslagwerk. In dit geval geven we als bron het Chronologisch Woordenboek en dat verwijst weer naar een woordenboek uit 1931. Het is zeker mogelijk dat een woord al eerder in het Nederlands gangbaar werd, daarom gebruikt het Chronologisch Woordenboek ook andersoortige bronnen. En WikiWoordenboek kan op zijn beurt best aangeven dat het woord nog weer eerder in het Nederlands werd gebruikt, maar dan horen we ook de bron te vermelden waaruit dat blijkt.

Het eerste gebruik in een andere taal kan het beste worden beschreven in de taalsectie voor die taal, 1920 zou daarom beter onder het kopje Tsjechisch passen.

Datering van "robot" in het Nederlands is op twee manieren ingewikkeld. Om te beginnen kwam het in een iets andere betekenis "herendienst", ontleend aan het Duits al eerder in het Nederlands voor.

Bij het gebruik in 1922 door de NRC gaat het gelet op de vorm "Roboter" en de context om een gelegenheidsontlening aan het Duits. Er is echter een vindplaats uit 1921 waarin al "Robot" wordt gebruikt en dat leek me vooralsnog het oudste gebruik van dit woord in de betekenis "kunstmens" in het Nederlands.

Ik heb 1920 daarom verplaatst naar de sectie "Tsjechisch" en onder "Nederlands" 1921 van gemaakt, met de bijbehorende vindplaats. De andere betekenis vraagt nog wat meer onderzoek. MarcoSwart (overleg) 18 sep 2024 14:40 (CEST)