Overleg:dawet

Opname en fonemische weergave niet met elkaar in overeenstemming

De uitspraak in de opname ligt op de tweede lettergreep, die in de geschreven fonemische weergave op de eerste lettergreep, zoals ook op https://en.wiktionary.org/wiki/dawet. De opname komt dus niet overeen met de fonemische weergave.

Van http://sprosig.org/sp2006/contents/papers/PS7-19_0208.pdf begrijp ik dat het Javaans, waarvan het Indonesisch het woord "dawet" geleend lijkt te hebben, (mogelijk) geen (duidelijke) vaste woordklemtonen kent. Het KBBI evenwel geeft voor het Oud-Javaanse <ḍawět> eveneens de klemtoon op de eerste lettergreep: /'dawet/.

Met zekerheid weet ik niets over de etymology, maar het zou een Arabisch leenwoord kunnen zijn. Onder de AR wortel d-w-y vallen woorden met betekenissen in de hoek van ziek zijn; bezinken (van melk); verzorgen, medicijn geven; ziek maken; medicijn nemen; inkt; medicijn; (melk)room(vel). Het lijkt mij daarom niet geheel uitgesloten dat kokosmelkdrank met ijs en gekleurde sliertjes wordt aangeduid met een woord met die wortel. Onder die wortel wordt o.a. het AR woord "dawāh" (in volledige vorm: "dawātu") (inktpot) genoemd. Beide hebben de klemtoon op de "ā".

Als het AR de oorsprong van het woord zou zijn en als bij de ontleningen en overervingen de klemtoon op de laatste lettergreep bewaard zou zijn gebleven, ligt hij ook in het NL op de laatste lettergreep.

Wat dies ook zij: strijdigheid tussen de opname en de weergave zie ik liever niet.Redav (overleg) 11 mei 2024 18:58 (CEST)

In een NL-talig deel van een lied in een opname op https://genius.com/Kenny-b-paramaribo-lyrics wordt op de eerste lettergreep van "dawet" de klemtoon gelegd.Redav (overleg) 11 mei 2024 19:45 (CEST)

Bij "dawet" in het Nederlands ligt de klemtoon zeker op de eerste lettergreep: alle bronnen zijn het daar over eens en ik heb het ook zo horen gebruiken. Omdat het om een op Java zelf gemaakte drank gaat en de naam al in het Oudjavaans voorkomt, ligt een herkomst uit het Arabisch niet direct voor de hand. Het lijkt me aannemelijker dat de klemtoon gewoon bij het vernederlandsen is ontstaan. In ieder geval: bedankt voor het signaal, ik heb een aanpassing van de geluidsbestand aangevraagd. MarcoSwart (overleg) 11 mei 2024 22:00 (CEST)

Dank!

De klemtoonaanduiding op https://etymologiebank.nl/trefwoord/dawet, overgenomen uit een woordenboek van Van Donselaar, is gedaan volgens de (verouderde?) methode: in de gebruiksaanwijzing van dat woordenboek staat dat een apostrof achter een blemtoonde lettergreep gezet wordt. M.a.w.: ook Van Donselaars woordenboek geeft beklemtoning van de eerste lettergreep aan.

Op de EN Wikipedia is te lezen dat (een oudere vorm van) het Javaans veel (bijna de helft) van zijn woorden ontleend heeft aan het SK (Sanskriet), en dat verreweg de meeste Javanen moslims zijn (zodat invloed van het AR te verwachten is).

Maar dat zegt nog steeds niet rechtstreeks iets over “dawet”. Ik heb nog geen voor mij makkelijk toegankelijke (d.w.z. leesbare) bron gevonden die licht werpt op de oudere herkomst.Redav (overleg)… Redav (overleg) 12 mei 2024 18:18 (CEST)

Hoewel ik over de herkomst nog steeds niets met zekerheid weet, acht ik een ontlening aan uiteindelijk het AR inmiddels wel waarschijnlijker, maar dan op grond van een andere wortel, t.w. d-ʿ-w, met betekenissen in het gebied van o.a. oproepen, en uitnodigen tot een maaltijd. De HI(ndi) ontlening “dāvat” betekent o.a. partij, feest, banket [1]. Verder heb ik in The Austronesian Comparative Dictionary [2] wel gezocht maar nog geen vorm gevonden die ernstig aan “dawet” doet denken.Redav (overleg) 12 mei 2024 20:08 (CEST)

Opname: klemtoon standaard; prenasalisering niet-standaard

De huidige geluidsopname geeft de klemtoon weer volgens de standaard. De prenasalisering van de eerste medeklinker, aldaar gerealiseerd als [ⁿd], is evenwel niet-standaard.Redav (overleg) 17 mei 2024 18:33 (CEST)