toverdoos

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  toverdoos    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈtovərˌdos / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• to·ver·doos

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  tover ww  en  doos zn 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	toverdoos	toverdozen
verkleinwoord	toverdoosje	toverdoosjes

Zelfstandig naamwoord

de toverdoos v / m

1. (speelgoed) goochelspullen samen verpakt in bak met deksel, meestal van karton

   • Wat de kleine Leo betreft, deze zoon des huizes - zo genoemd ter onderscheiding van zijn vader, de ‘grote Leo’ - was in april van dat jaar veertien geworden en bij die gelegenheid bedacht met een, toentertijd als kinderspeelgoed op de markt gebrachte en al snel populair geworden, goocheldoos - ook wel toverdoos genoemd: de bergplaats voor allerlei benodigdheden bij het uitvoeren van niet al te ingewikkelde goocheltoeren. 

2. (figuurlijk) voorwerp dat schijnbaar onverklaarbare mogelijkheden heeft en wat wegheeft van een afgesloten bakje

   • Deze toverdoos maakt het mogelijk binnenkomende televisiebeelden tijdelijk op te slaan en vervolgens met weglating van de reclameboodschappen weer te geven. 

3. (figuurlijk) denkbeeldige voorraad van instrumenten of ingrepen, waarvan de werking niet te doorgronden is

   • Eigenlijk had het zullen regenen, maar dat wilden de autoriteiten de nieuwe leider niet aandoen en daarom werd een beproefd recept uit de toverdoos van de Sovjet-Unie gehaald: het met kostbare chemicaliën opblazen van regenwolken. 

Gangbaarheid

• Het woord toverdoos staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "toverdoos" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.