schuren

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  schuren    (hulp, bestand)
• IPA: /sxyrə(n)/

Woordafbreking

• schu·ren

Woordherkomst en -opbouw

• Ontwikkeld uit Middelnederlands scuren “drukkend wrijven”, “poetsen”, “polijsten” (1287), ontleend aan Oudfrans escurer “geheel reinigen”, “schoonkrabben” (ca. 1223).

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
schuren	schuurde	geschuurd
zwak -d	volledig

Werkwoord

schuren

1. overgankelijk een oppervlak glad maken door wrijving met een ruw oppervlak van grotere hardheid

   • Voor je de tweede laag erop brengt moet je het eerst schuren. 

2. overgankelijk poetsen, wrijven

   ▸ Weinige dagen later was de eerzame Patty Wicky, de beleedigde achternicht van Phil Whistle, in een der beide uiterste vleugels van het huis der Northumberlands ingekwartierd en kon Will haar 's morgens psalmzingend de ketels hooren schuren, de benedentrappen afboenen, of het huisraad van den goeden, besten Neef, ‘die voor haar was wat de raaf voor den profeet Elia geweest was,’ te onderst boven keeren om het van stof te zuiveren.

3. (informeel) (seksualiteit) met de geslachtsdelen tegen iets of iemand aanwrijven
4. (informeel) onovergankelijk op een intieme manier, heel dicht met elkaar dansen

   ▸ Een paar meter verder omhelzen een jongen en een meisje elkaar
   voor de eerste keer - ze schuren zacht met hun onderlijven,
   ze willen dansen in een nachtclub, het liefst tot de volgende ochtend,

5. (figuurlijk) onpersoonlijk spanning, wanklank of disharmonie veroorzaken

   ▸ En gij, die den Bijbel leest, ziet gij nu den tweespalt tusschen deze twee gevallen, waarin er geschreven staat: opdat vervuld zou worden? Christus' woord vervuld? Maar Zacharia's woord is óók vervuld! Dat wringt, dat schuurt, dat doet verschrikkelijk zeer!

Afgeleide begrippen

   

schuring schuurbord schuurborstel schuurdoek schuurkerk schuurkurk schuurlaag schuurlak schuurlinnen schuurmachine schuurmeid schuurmiddel schuurpaal schuurpapier schuurplaat schuurpoeder schuurschijf schuurspons schuursteen schuurtafel schuurwerk schuurzak schuurzand

Vertalingen

    1. een oppervlak glad maken door wrijving met een ruw oppervlak van grotere hardheid   

Duits: schaben (de), scheuern (de), schmirgeln (de) Engels: sand (en), scour (en) Frans: polir (fr), poncer (fr)

Noors: skrape (no) Nynorsk: skrape (nn) Spaans: estregar (es), lijar (es), acepillar (es)

Zelfstandig naamwoord

de schuren mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord schuur

Gangbaarheid

• Het woord schuren staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "schuren" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.