rond

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  rond    (hulp, bestand)
• IPA: / rɔnt / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• rond

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘bolvormig’ voor het eerst aangetroffen in 1236
• In de betekenis van ‘voorzetsel’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1836

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	rond	ronder	rondst
verbogen	ronde	rondere	rondste
partitief	ronds	ronders	-

Bijvoeglijk naamwoord

rond

1. cirkelvormig.

   • Koning Arthur zat aan een ronde tafel met zijn ridders, in plaats van zich aan het hoofd te plaatsen. 

   ▸ Op een avond vond ik een kleine ronde spiegel in de struiken en besloot ik mijn haar te knippen.

2. (oenologie) soepel, zacht, niet scherp, half strak

   • De wijn heeft een ronde smaak. 

3. (bij bedragen:) op een of meer nullen eindigend

   • Noem nu even een rond bedrag 

4. vol, gevuld

Hyponiemen

   

appelrond bolrond cirkelrond daarrond eirond errond goedrond halfrond hemelrond hierrond holrond kogelrond kwartrond platrond rolrond rondomrond taanrond tonnetjerond tonrond waarrond wereldrond

Afgeleide begrippen

   

gewone rondbuik rond de pot draaien rond griendhaantje rondachtig rondas rondbanjeren rondbazuinen rondbellen rondbogig rondboog rondborstig rondbrengen rondcirkelen ronddansen ronddarren ronddelen ronddobberen ronddolen ronddraaien ronddraaiend ronddragen ronddwalen ronddwarrelen ronde archief ronde beekmuts ronde berkenblaasmijnmot ronde komschelp ronde zakdrager rondedans ronden rondgaan rondgang rondgeven rondhangen rondheid rondhout rondkijken rondkolf rondkomen rondkop rondkruipen rondleiden rondlopen rondmaken rondneuzen rondom rondpomp rondpompen rondpunt rondreis rondreizen rondrennen rondrijden rondrit rondscharrelen rondschrijven rondslenteren rondslingeren rondsluipen rondsnuffelen rondspant rondspoken rondspringen rondstralen rondstrooien rondstruinen rondstuiteren rondtasten rondte rondtocht rondtoeren rondtollen rondtrekken ronduit rondvaart rondvaren rondvertellen rondvis rondvliegen rondvoeren rondvraag rondvragen rondwandelen rondwaren rondweg rondworm rondwormen rondzaag rondzeulen rondzien rondzingen rondzit rondzwalken rondzwemmen rondzwerven rondzwervend

Vertalingen

    1. cirkelvormig   

Duits: rund (de) Engels: round (en)

Papiaments: rònt Spaans: redondo (es)

Voorzetsel

rond

1. om, rondom

   • Een reis rond de wereld. 

2. rond het tijdstip van, omstreeks

   • Ik kom vanavond rond 8 uur. 

   ▸ Rond elf uur hield ik het niet meer en nam één hap van mijn Snicker. Ik kauwde zorgvuldig om optimaal te genieten van de nougat, pinda’s, karamel en melkchocolade.

3. ongeveer

   ▸ Ze zeiden dat het de koudste winter sinds honderd jaar was of in elk geval zo ver terug in de tijd als iemand zich kon herinneren. Het kwik daalde soms tot rond de -40, hoewel de wind minder erg was dan daarboven op de vlakte.

4. in de buurt van

   ▸ Koraalriffen zijn van levensbelang voor het leven in de oceanen en daardoor ook voor de mensheid. 25 procent van het zeeleven leeft in en rond koraalriffen. Ze zijn van belang voor de visserij, toerisme en bescherming van kustlijnen tegen erosie en stormen. Het is nog onduidelijk of en wanneer het huidige proces van verbleking stopt.

Uitdrukkingen en gezegden

• [1] rond de pot draaien

Vertalingen

    1. om   

Duits: etwa (de)

		vnw. bijw.
voorzetselbijwoord		rond
persoonlijk		errond
aanwijz.	nabij	hierrond
	veraf	daarrond
vragend/betrekk.		waarrond

Bijwoord

rond

1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord

   • Zij draaide van duizeligheid rond. 

Afgeleide begrippen

• ronddansen, ronddraaien, rondreizen

Vertalingen

    1. om   

Duits: herum (de)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	rond	ronden
verkleinwoord	rondje	rondjes

Zelfstandig naamwoord

het rond o

1. ronde, cirkelvormige ruimte

Werkwoord

vervoeging van
ronden

rond

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van ronden
   

   • Ik rond. 

2. gebiedende wijs van ronden
   

   • Rond! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van ronden
   

   • Rond je? 

Gangbaarheid

• Het woord rond staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "rond" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Frans

Uitspraak

• Geluid:  rond    (hulp, bestand)

Bijvoeglijk naamwoord

rond

1. (spreektaal) dronken

Afgeleide begrippen

• rond comme une barrique
• rond comme une bille
• rond comme une queue de pelle

Zelfstandig naamwoord

rond m

1. (spreektaal) cent, sou

   «J'ai plus un rond!»

   Ik heb geen rooie cent meer!

Nedersaksisch

Voorzetsel

rond

1. rond; om, rondom

Stellingwerfs

Voorzetsel

rond

1. rond; om, rondom