paradigma

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  paradigma    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• pa·ra·dig·ma

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Latijn, in de betekenis van ‘voorbeeld’ voor het eerst aangetroffen in 1824
• Via het Laatlatijn van het Oudgriekse παράδειγμα
• afgeleid van het Oudgriekse δειγμα 'deiknumi' (ik laat zien) met het voorvoegsel para-

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	paradigma	paradigma's paradigmata
verkleinwoord	paradigmaatje	paradigmaatjes

Zelfstandig naamwoord

het paradigma o

1. model, voorbeeld

   • Als paradigma kan dienen... 

2. (taalkunde) een reeks van verbogen of vervoegde vormen, allemaal met hetzelfde grondwoord

   • Het volledige paradigma van het werkwoord. 

3. (wetenschap) een samenhangend geheel van theorieën en modellen

   • De evolutietheorie is ingebed in een wetenschappelijk paradigma. 

4. (sociologie) (psychologie) door de leden van een bepaalde samenleving gedeelde constellatie van overtuigingen, waarden en handelwijzen

   • Met andere woorden: het eerste paradigma van de islam is resultaat van — enerzijds - radicaal religieuze impulsen, waarden en eisen van de koran en - anderzijds - de gegevens uit de Arabisch-bedoeïenische stamcultuur van voor de islam die nu interfereren met die impulsen, waarden en eisen en ze omvatten. 

Synoniemen

• [1] model, voorbeeld
• [2] buigingsparadigma, woordparadigma

Afgeleide begrippen

• paradigmaverschuiving

Vertalingen

    1.   

Spaans: paradigma (es) m

Gangbaarheid

• Het woord paradigma staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "paradigma" herkend door:

80 %	van de Nederlanders;
80 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.