WikiWoordenboek

overspanning

Nederlands

Uitspraak

(klemtoonhomogram)

Woordafbreking
  • over·span·ning
Woordherkomst en -opbouw
enkelvoud meervoud
naamwoord overspanning overspanningen
verkleinwoord overspanninkje overspanninkjes

Zelfstandig naamwoord

óverspanning v

  1. (elektrotechniek) groter dan normaal potentiaalverschil, waardoor er te veel stroom gaat lopen
    ▸ TNO constateert dat al in februari 2019 een zogenoemde nuldraad niet goed is vastgezet in de elektrische installatie van AFS. Dat bleef zonder gevolgen omdat een Uninterruptible Power Supply (UPS) de spanning doorgaf. Pas toen deze UPS op 24 juli tijdelijk werd uitgeschakeld vanwege onderhoudswerkzaamheden, ontstond overspanning. Hierdoor brandden een aantal componenten door en trad volgens protocol een Emergency Shut Down (ESD) in werking.[3]
  2. (scheikunde) extra potentiaalverschil dat bij elektrolyse nodig is om de elektrodereactie te laten verlopen in vergelijking met de evenwichtssituatie
    Dit kan worden opgevat als de benodigde activeringsenergie.
    ▸ Voor een maximaal rendement moet je hierbij elektroden gebruiken die werken bij een zo laag mogelijke overspanning. Theoretisch is voor het splitsen van water minimaal 1,23 V nodig, en alles wat daar boven zit is puur verlies.[4]
  3. (verkeer) (historisch) verwisseling van trekdieren
    • Na de overspanning reed het rijtuig heel wat sneller. 
Antoniemen
Afgeleide begrippen

overspánning v

  1. (bouwkunde) constructie die de ruimte tussen steunpunten overdekt, bijvoorbeeld een gewelf een kap of een brug
    ▸ Bouwers werken vanaf schepen aan de westelijke overspanning van de nieuwe Bay Bridge in San Francisco.[5]
    ▸ Het oorspronkelijke ontwerp voor de overspanning, dat door een Indiaas ingenieursbureau met zwierige pen op papier was gezet, bleek bij heroverweging ontoereikend op grond van die specificaties waaraan men daken van stampvolle wedstrijdbaden graag wil laten voldoen.[6]
  2. (bouwkunde) afstand tussen twee steunpunten van een constructie die de ruimte ertussen overdekt
    ▸ Wij bouwen wel verkeersbruggen van hout, maar dan minder grote overspanningen.[7]
    ▸ Met dat ontwerp, waaruit dan ten slotte de Kennemer-garage in Alkmaar is voortgekomen, construeerde hij iets nieuws, namelijk een betonnen kap met een overspanning van meer dan tien meter.[8]
  3. werking van overmatige trekkracht of druk, zowel letterlijk als figuurlijk gebruikt
    ▸ Er is in dit blad al enkele malen aandacht besteed aan de voorspelling in „The Economist" dat wij, en in het bijzonder onze regeringen, op het ogenblik bezig zijn, de grondslag te leggen voor een nieuwe overspanning van de conjunctuur aan het eind van de jaren 70.[9]
    ▸ De aantasting van de bodem en taluds onder water worden veroorzaakt door de stroomsnelheden van de retourstroom en de schroefstraal en door de waterspiegeldaling, waardoor een overspanning in het grondwater kan ontstaan, die de taludbekleding of de gronddeeltjes afdrukt.[10]
  4. (psychologie) overprikkeling en uitputting door langdurige overmatige inzet
    ▸ „In het publieke debat zijn we als maatschappij alles – van spanningsklachten, naar overspanning tot burn-out – een ‘burn-out’ gaan noemen”, zegt Verolme. Terwijl hij in zijn coachpraktijk mensen treft die „bij wijze van spreken geen lepel meer vast kunnen houden” en mensen die weliswaar erg vermoeid zijn, maar nog best naar een verjaardag kunnen.[11]
    ▸ Twee jaar geleden moest hij na een "klein overspanninkje" na twee maanden alweer aan de bak.[12]
  5. (verouderd) presentatie van feiten die te stellig en sensationeel is
    ▸ 'Geloof mij', schreef Klinger in 1776, 'dat er na Goethe geen groter mens bestaat. Dat zeg ik zonder overspanning.'[13]
Synoniemen
Antoniemen
Verwante begrippen

Gangbaarheid

Meer informatie

Verwijzingen

  1. ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  2. ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  3. ↑   Weblink bron
    Mark Duursma
    “Brandstofstoring op Schiphol ontstond door losse draad” (12 december 2019) op nrc.nl  
  4. ↑   Weblink bron Gearchiveerde versie
    Arjen Dijkgraaf
    “Bacterie krijgt water in de maag gesplitst” (16 februari 2015) op sciencelink.net
  5. ↑   Weblink bron “Nieuwe Bay Bridge twee keer zo duur” (31 augustus 2006) op nrc.nl  
  6. ↑   Weblink bron
    Cas de Stoppelaar
    “De fantastische en kommervolle voorbereiding van Ghandi's 'Asian Games'” (31 juli 1982) op nrc.nl  
  7. ↑   Weblink bron
    Rob Biersma
    “Elegante houten tuibrug siert snelweg” (11 april 1997) op nrc.nl  
  8. ↑   Weblink bron “Wils was één van Stijl oprichters” (12 februari 1972) op nrc.nl  
  9. ↑   Weblink bron
    F. Hartog
    “Nieuwe overspanning van de conjunctuur?” (29 april 1975) op nrc.nl  
  10. ↑   Weblink bron
    J. B. Schijf e.a.
    “Studiegroep Dwarsprofiel Kanalen in verband met Duwvaart, Eindverslag” (1969), Rijkswaterstaat, p. 23
  11. ↑   Weblink bron
    Anne Corré
    “Een burn-out of vermoeidheidsklachten: dat maakt een groot verschil” (27 januari 2022) op nrc.nl  
  12. ↑   Weblink bron
    Lisa Peters
    “Ziek en zelfstandig: 'Zij betalen zodat ik thuis kan zitten'” (29 januari 2019) op nu.nl  
  13. ↑   Weblink bron
    Boudewijn Büch
    “Goethe is terug!” (13 februari 1981) op nrc.nl  
Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=overspanning&oldid=4496943"