mangel

Nederlands

[1] Detail van een mangel

Uitspraak

• Geluid:  mangel    (hulp, bestand)
• IPA: /ˈmɑŋəɫ/

Woordafbreking

• man·gel

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Duits, in de betekenis van ‘pers met rollen’ voor het eerst aangetroffen in 1766
• m:
  • [1] Ontleend aan het Duitse Mangel (kledingpers, slingertuig), dat zelf via het Middeleeuws-Latijnse manganum teruggaat op het Oudgriekse μάγγανον (slingertuig voor stenen). Het 16de-eeuwse woord manganeel gaat terug op dezelfde oorsprong.
  • [2] Verkort uit het Duitse Mangelwurzel.
  • [3] Afgeleid van mangelen (in de betekenis "ruilen").
• o: Mogelijk ontleend aan het Duitse Mangel (gebrek).
• v/m: Nederlandse nevenvorm van amandel.

m	enkelvoud	meervoud
naamwoord	mangel	mangels
verkleinwoord	mangeltje	mangeltjes

Zelfstandig naamwoord

de mangel m

1. (gereedschap) een werktuig met twee tegen elkaar draaiende rollen om wasgoed tegelijk glad te strijken en er het vocht uit te persen
2. (plantkunde) mangelwortel
3. in mangel; in ruil

Synoniemen

• wringer

Afgeleide begrippen

• mangelen, mangelhout, mangelwortel

Uitdrukkingen en gezegden

• [1]: (iemand) door de mangel halen

(iemand) scherp bekritiseren of ondervragen

• [1]: (iemand) in de mangel nemen

het (iemand) in allerlei opzichten moeilijk maken

Vertalingen

    1. een werktuig met twee tegen elkaar draaiende rollen ...   

Duits: Mangel (de) v

    2. mangelwortel   

Duits: Futterrübe (de) v

    3. in mangel; in ruil   

Duits: im Austausch (de)

o	enkelvoud	meervoud
naamwoord	mangel	-
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

mangel o soms ook: m

1. (verouderd) gebrek, fout
2. (verouderd) gebrek (aan iets), ontbreken (aan iets)
3. (verouderd) tekortkoming

Uitdrukkingen en gezegden

• [2]: bij mangel van

bij gebrek aan

v/m	enkelvoud	meervoud
naamwoord	mangel	mangelen mangels
verkleinwoord	mangeltje	mangeltjes

Zelfstandig naamwoord

de mangel v / m

1. (verouderd), (informeel), (plantkunde) amandel

Werkwoord

vervoeging van
mangelen

mangel

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van mangelen
   

   • Ik mangel. 

2. gebiedende wijs van mangelen
   

   • Mangel! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van mangelen
   

   • Mangel je? 

Gangbaarheid

• Het woord mangel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "mangel" herkend door:

93 %	van de Nederlanders;
76 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Noors

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /ˡmɑŋəl/

Woordafbreking

• man·gel

Woordherkomst en -opbouw

• Ontleend aan het Duitse naamwoord (der) Mangel.

Zelfstandig naamwoord

mangel m

1. gebrek, schaarste, tekort

Verbuiging

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	mangel	mangelen	mangler	manglene
genitief	mangels	mangelens	manglers	manglenes

Nynorsk

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /ˡmɑŋəl/

Woordafbreking

• man·gel

Woordherkomst en -opbouw

• Ontleend aan het Duitse naamwoord (der) Mangel.

Zelfstandig naamwoord

mangel m

1. gebrek, schaarste, tekort

Verbuiging

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	mangel	mangelen	manglar	manglane
genitief