kip

Nederlands

kip

Uitspraak

• Geluid:  kip    (hulp, bestand)
• IPA: / kɪp / (1 lettergreep)
  • (Noord-Nederland): /kɪp/
  • (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /kɪp/

Woordafbreking

• kip

Woordherkomst en -opbouw

• [1] vermoedelijk klanknabootsing, in de betekenis van ‘hoendervogel’ aangetroffen vanaf 1588
• [3] van Bargoens en Rotwelsch 'kipp' "hond"
• [5] van Laotiaans ກີບ (kip)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kip	kippen
verkleinwoord	kippetje kipje	kippetjes kipjes

Zelfstandig naamwoord

de kip v

1. (hoendervogels) (vrouwelijke) gedomesticeerde vogel van het geslacht huishoen, Gallus gallus 

   ▸ Isaac trok een kip uit de tas, haar losse veren dwarrelden op de grond en haar schilferige poten bungelden grappig in de lucht.

2. (voeding) kippenvlees

   ▸ Tegen de tijd dat de kip uit de oven kwam, wist Olive zeker dat ze een nieuw dienstmeisje hadden.

   ▸ Barbie en ik sloten ons uren op in de keuken om het feestmaal voor te bereiden. Hij concentreerde zich op het maken van taco’s en ik stortte me op een spinaziesalade, vol noten, geitenkaas en kip.

3. (scheldwoord) politieagent
4. (scheldwoord) iemand van het vrouwelijk geslacht
5. munteenheid van Laos, eigenlijk Laotiaanse kip (code LAK volgens ISO 4217)

Synoniemen

• huishen, kieken (Vlaanderen)

Hyperoniemen

• bankivahoen, fazantachtigen, hoendervogels, vogels, viervoeters, gewervelden, chordadieren, dieren

Verwante begrippen

• zuidpoolkip

Hyponiemen

• adoptiekip, afvalkip, atelierkip, basiskip, batterijkip, biokip, boerderijkip, boerenkip, bofkip, boskip, braadkip, brahmapoetrakip, combikip, combinatiekip, curry-kip, chloorkip, diepvrieskip, dioxinekip, dumpkip, flopkip, gifkip, hobbykip, hoevekip, huiskip, importkip, kofferbakkip, krielkip, Laotiaanse kip, latkip, legbatterijkip, legkip, luxekip, maiskip, maïskip, minorcakip, moederkip, pelkip, plofkip, rijst-kip, scharrelkip, slachtkip, soepkip, stadskip, stresskip, tandoorikip, verklikkerkip, verklikkip, vleeskip, vrije-uitloopkip, waterkip, weeskip, wipkip

Afgeleide begrippen

• kippenluis, kippenslang
• kip curry, kip kerrie, kip tandoori, kip-eisituatie, kip-eiverhaal, kip-eivraag, kip-galantine, kipas, kipauto, kipbakvet, kipballetje, kipbouillon, kipbrochette, kipburger, kipcocktail, kipcorn, kipdavit, kipdelen, kipduif, kipfilet, kipfricassee, kipfrikadel, kipgalantine, kipgehakt, kipgerecht, kiphamburger, kiphapje, kiphennep, kipkap, kipkar, kipkarbonade, kipkerriesalade, kipkoe, kipkrokantje, kipkroket, kipkruiden, kiplekker, kipmengsel, kipnoedels, kipnugget, kipofeikwestie, kipofeivraag, kippannetje, kippen-groentesoep, kippenbedrijf, kippenbil, kippenblok, kippenboer, kippenboerderij, kippenborst, kippenbouillon, kippenbout, kippenboutje, kippenbril, kippenbrochette, kippenbrug, kippenburger, kippencollageen, kippencrisis, kippencholera, kippendarm, kippendeel, kippendief, kippendij, kippendraf, kippendrek, kippendrift, kippendrukte, kippendrum, kippenei, kippeneind, kippeneindje, kippeneiwit, kippenfabriek, kippenfarm, kippenfestijn, kippenfilet, kippenfokker, kippenfokkerij, kippengaas, kippengehakt, kippengerst, kippengriep, kippengrit, kippengyros, kippenhals, kippenhart, kippenhemel, kippenhok, kippenhouder, kippenhouderij, kippenhuis, kippenkont, kippenkoopman, kippenkoorts, kippenkorf, kippenkracht, kippenkut, kippenkuur, kippenkweker, kippenladder, kippenlap, kippenleven, kippenlever, kippenloop, kippenmand, kippenmest, kippenmijt, kippennek, kippennest, kippenneuker, kippenpastei, kippenpathologie, kippenpest, kippenplank, kippenpoelet, kippenpokken, kippenpoot, kippenragout, kippenras, kippenreepje, kippenren, kippenruzie, kippensaté, kippenschuur, kippenslachterij, kippensoep, kippenspit, kippenstal, kippenstap, kippenstront, kippenteelt, kippentrap, kippenveer, kippenvel, kippenvet, kippenvink, kippenvlees, kippenvlerk, kippenvleugel, kippenvoer, kippenwit, kippenworst, kippenzaak, kippenziekte, kipper, kippig, kipproduct, kipragout, kiprepen, kiprollade, kipsalade, kipsaté, kipschakelaar, kipschnitzel, kipschroef, kipsector, kipsel, kipspecialiteit, kipster, kipstuk, kipstut, kiptakel, kiptouw, kipverwerker, kipvidé, kipvlees, kipziekte

Uitdrukkingen en gezegden

• [1]: Als de vos de passie spreekt, boer pas op je kippen (ganzen).

pas op voor slijmballen, ze willen altijd wat van je; als een bedrieger vrome dingen zegt moet je extra voorzichtig met deze persoon zijn

• [1]: Als een kip zonder kop

zonder beraad, onbesuisd, ongericht

• [1]: De kip met gouden eieren slachten

Een iets met veel rendement wegdoen

• [1]: Er als de kippen bij zijn

Er snel bij zijn

• [1]: Het ei wil wijzer zijn dan de kip.

Het kind denkt het beter te weten dan de ouder

• [1]: Met de kippen op stok gaan

Vroeg naar bed gaan

• [1] Kip, ik heb je!
• [1]: er was geen kip

er was niemand

1. ▸ Er is een telefooncel op het recreatieterrein, een halve kilometer terug. Ik heb gebeld, ben toen weer hierheen gegaan en heb gewacht tot de politie kwam. Er was geen kip op de weg.

Vertalingen

    1. Gallus gallus domesticus, gedomesticeerde vogel uit de familie van de hoenderachtigen   

Afrikaans: hoender (af) Albanees: gjeli (sq) Arabisch: دّجاج (ar) Baskisch: oilasko (eu), oilo (eu) Bosnisch: kokoš (bs) v, pile (bs) Bretons: yar (br) v, penn (br) m Bulgaars: кокошка (bg) v Catalaans: pollastre (ca) m, gallina (ca) v, gall (ca) m Cebuano: manok Cornisch: yar (kw) v Deens: høne (da) Duits: Huhn (de) o, Hühnchen (de) o Nedersorbisch: kokoš (dsb), kurje (dsb), kurjetko (dsb) Engels: chicken (en) Esperanto: koko (eo) Estisch: kana (et) Faeröers: høsn (fo) Fins: kana (fi) v Frans: poulet (fr) m Fries: hin (fy) Friulisch: poleç, gjaline Galicisch: galo (gl), galiña (gl) Grieks: κοτόπουλο (el) o, κότα (el) v Hongaars: csirke (hu) Iers: cearc (ga) IJslands: hænsn (is) Indonesisch: ayam (id) Italiaans: pollo (it) m, gallo (it) m, gallina (it) v Japans: 鶏 (ja) Kroatisch: pile (hr), kokoš (hr) Ladino: gialina Lets: cālis (lv), vista (lv)

Litouws: višta (lt) Macedonisch: пиле (mk) (pile), кокошка (mk) (kokoška) Maltees: fellus (mt), tiġieġa (mt) Noors: kylling (no) m, hane (no) m, høne (no) g Nynorsk: kjukling (nn) m, hane (nn) v, høne (nn) v Occitaans: galina (oc) Oekraïens: курча (uk) (kurča), курка (uk) (kurka) Oppersorbisch: ćipka (hsb), kokoš (hsb), kurjo (hsb), kurjatko (hsb) Oudnoords: kaða v, keila v Perzisch: مرغ (fa) Pools: kurczak (pl) m, kura (pl) v Portugees: frango (pt) m, galinha (pt) v Reto-Romaans: pulschain (roh), giaglina (roh) Roemeens: piu (ro), găină (ro) Romani: kainiori, kaini v Russisch: цыплёнок (ru) m (cyplenok), курица (ru) v (kurica) Sami: vuonccis Sardisch: caboniscu (sc), caboni (sc), puddone (sc), puddu (sc) Schots-Gaelisch: cearc (gd) Servisch: пиле (sr) (pile), кокош (sr) (kokoš) Sloveens: piščanec (sl) m, petelin (sl) m, kokoš (sl) v Slowaaks: sliepka (sk) v, kurča (sk), kura (sk) o Spaans: gallina (es) v Tagalog: manok (tl) Thai: ไก่ (th) Tsjechisch: slepice (cs) v, kur (cs) m, kuře (cs) o Turks: piliç (tr), tavuk (tr) Urdu: مرغى (ur) Welsh: cyw (cy) m, ffowlyn (cy) m (hen: iâr (cy), cyw iâr (cy)) Wit-Russisch: птушаня/птушане (be), курыца (be), кураня/куране (be) Zweeds: höna (sv) g

    2. kippenvlees   

Afrikaans: hoender (af), hoendervleis (af) Bulgaars: пилешко месо (bg) o Duits: Huhn (de) o, Hühnerfleisch (de) o Engels: chicken (en) Frans: poulet (fr) m Italiaans: pollo (it) m, carne di pollo (it) v

Perzisch: مرغ (fa) Portugees: franga (pt) v Russisch: курятина (ru) v Spaans: pollo (es) m, carne de pollo (es) v Zweeds: kyckling (sv) g

    4. Laotiaanse kip   

Spaans: kip lao (es)

Werkwoord

vervoeging van
kippen

kip

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kippen
   

   • Ik kip. 

2. gebiedende wijs van kippen
   

   • Kip! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kippen
   

   • Kip je? 

Anagrammen

• pik

Gangbaarheid

• Het woord kip staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kip" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.