kei

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kei    (hulp, bestand)
• IPA: / kɛi / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• kei

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord via Middelnederlands kei van Oudnederlands kei
  • [1] in de betekenis van ‘rolsteen’ voor het eerst aangetroffen in 1350
  • [2] vermoedelijk naar het voorbeeld van keihard, toen dat naast een letterlijke betekenis ook figuurlijke betekenissen kreeg, vergelijk steen

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kei	keien
verkleinwoord	keitje	keitjes

Zelfstandig naamwoord

de kei m

1. brok gesteente

   • Er spatte een keitje op en de voorruit barstte uiteen in gruzelementen. 

   ▸ Op de expositie is een foto te zien van het vennetje. Er ligt een kei voor met de inscriptie “Through the window of my eyes”, Harry Muskee 1967. Dat beeld zegt meer dan welke platenhoes dan ook.

2. (figuurlijk) iets wat in enig opzicht door en door hard of massief is
   1. (informeel) iemand die bijzondere prestaties levert

      • Hij is daar echt een kei in. 

   2. (sport) (verouderd) (voetbal) zeer krachtig schot

      • Zijn kei ging centimeters naast. 

   3. versterkend voorvoegsel (jongerentaal) als linkerdeel van een samengesteld bijvoeglijk naamwoord om de betekenis van het rechterdeel te versterken

Hyponiemen

• [1] bergkei, puntkei, rolkei, straatkei, vuurkei, windkei, zwerfkei

Afgeleide begrippen

    1. brok gesteente

Keiees kei-appel keienschijter keientrekker keihard keikop keileem keimergel keiruig keislag keistad keisteen keistraat keiweg

    2.3 als linkerdeel van een samengesteld bijvoeglijk naamwoord om de betekenis van het rechterdeel te versterken

keichic keicool keidruk keigaaf keigezellig keigoed keihard kei-interessant keikomisch keileuk keilief keimooi keinijg keiprofessioneel keisimpel keitof keiveel

Uitdrukkingen en gezegden

• op de keien zetten

[1]: in armoede dakloos achterlaten

Vertalingen

    1. brok gesteente   

Engels: rock (en), boulder (en)

Pools: głaz (pl) m

Gangbaarheid

• Het woord kei staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kei" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Cornisch

Woordherkomst en -opbouw

• Cognaat met het Welsh ci en het Bretonse ki.

enkelvoud	meervoud
kei	keun

Zelfstandig naamwoord

kei m

1. (roofdieren) hond

Synoniemen

• ki