evenwicht

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  evenwicht    (hulp, bestand)
• IPA: /'evənʋɪxt/

Woordafbreking

• even·wicht

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘toestand van rust door gelijk gewicht aan weerszijden van de balans’ voor het eerst aangetroffen in 1642
• samenstelling van  even  en  wicht  (=gewicht)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	evenwicht	evenwichten
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

het evenwicht o

1. (natuurkunde) toestand waarin het gewicht aan beide zijden van een balans gelijk is

   • Door toevoeging van dat laatste gewicht kwam de weegschaal weer in evenwicht. 

2. bij uitbreding: toestand waarbij verschillende op eenzelfde lichaam werkende krachten elkaar opheffen

   • Uiteindelijk stopte de wijzer met heen en weer bewegen en kwam bij de waarde 73,5 A in evenwicht. 

   ▸ Toen stootte hij mij aan met zijn elleboog. Ik verloor bijna mijn evenwicht.

3. toestand van rust of overeenstemming, doordat van verschillende krachten geen de andere te zeer overtreft

   • Het politieke krachtenveld was in evenwicht. 

4. (psychologie) toestand van overeenstemming tussen neigingen en vermogens

   • Na een roerige periode in zijn leven kwam hij na zijn trouwen eindelijk in evenwicht. 

5. (scheikunde) toestand waarbij geen verdere omzetting meer plaatsheeft of die in de ene richting gelijk is aan die in de andere

Hyponiemen

• elektrolytenevenwicht, machtsevenwicht, marktevenwicht

Afgeleide begrippen

• evenwichtig, evenwichtsbeginsel, evenwichtsconstante, evenwichtsfunctie, evenwichtsimplantaat, evenwichtsleer, evenwichtsmechanisme, evenwichtsreactie, evenwichtsstoornis, evenwichtssysteem, evenwichtstoestand, evenwichtsverlies, evenwichtszin

Verwante begrippen

• balans, evenwichtstoestand, transitie

Uitdrukkingen en gezegden

• in evenwicht blijven / het evenwicht bewaren

overeind blijven, niet vallen

•  Hij verliest zijn evenwicht, rent als vanzelf nog een paar meter door en stuit dan op het lichaam van de oude Grisonnier, wiens onverwachte dood het vertreksein was geweest voor deze laatste slachtpartij.  

• Nadat het Moeraspaard deze woorden gezegd had stoof het er zo snel vandoor, dat Kleine Woord bijna van zijn rug aftuimelde. Maar hij wist zijn evenwicht te bewaren.  

Vertalingen

    1.   

Afrikaans: ewewig (af) Catalaans: equilibri (ca)m Deens: ligevægt (da) g, balance (da) g Duits: Gleichgewicht (de) Engels: equilibrium (en), balance (en) Frans: équilibre (fr) m Hongaars: egyensúly (hu)

Indonesisch: keseimbangan (id) Italiaans: equilibrio (it) m Nedersaksisch: evenwicht (nds) Pools: równowaga (pl) v Spaans: equilibrio (es) m Tsjechisch: rovnováha (cs) v Zweeds: jämvikt (sv) g

Gangbaarheid

• Het woord evenwicht staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "evenwicht" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Nedersaksisch

Zelfstandig naamwoord

evenwicht

1. evenwicht