allegro

Nederlands

1. Het allegro uit het celloconcert in G-majeur van Vivaldi .

Uitspraak

• Geluid:  allegro    (hulp, bestand)
• IPA: / ɑˈleɡro / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• al·le·gro

Woordherkomst en -opbouw

• van Italiaans allegro, in de betekenis van ‘bijwoord: vrolijk’ aangetroffen vanaf 1695

Bijwoord

allegro

1. (muziek) opgewekt en levendig gespeeld zodat het vrolijk klinkt

   • Eindelijk begon men met een allegro gezongen: "Sa doe! A sa! oooh!" 

2. (taalkunde) in allegrovorm: een (meestaal verkorte) woordvorm van een snel gesproken woord, bijv. zo'n voor 'zo een'; vaak gebruikelijk voor dialecten en in muziekteksten

   «Lied von Bully Buhlan: Hab'n Sie nicht, hab'n Sie nicht, hab'n Sie nicht ne Braut für mich?»

   Lied van Bully Buhlan: Heb je niet, heb je niet, heb je niet een bruid voor mij?

Hyponiemen

• [1]: allegro ma non troppo
• [1]: allegro moderato
• [1]: allegro sostenuto
• [1]: allegro vivace
• [2]: genitief allegro

Afgeleide begrippen

• [2]: allegrovorm

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	allegro	allegro's
verkleinwoord	allegrootje	allegrootjes

_{Niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie als zelfstandig naamwoord}

Zelfstandig naamwoord

het allegro o

1. (muziek) muziekstuk of deel daarvan dat opgewekt en levendig gespeeld moet worden

   • Maar de nazi’s probeerden jazz wel te temmen. Django put herhaaldelijk uit de richtlijnen die de Duitse Gauleiter in Praag uitvaardigde voor jazzbandjes: geen riffs, drumsolo’s of scat, maximaal 20 procent foxtrot en 10 procent syncopatie, levenslustige teksten zonder "joodse somberheid", een vlot allegro "passend bij het Arische gevoel voor discipline en gematigdheid", evenwel zonder in het jachtige tempo van "hot jazz" te vervallen, geen snaarplukken, de contrabas louter met strijkstok bespelen, enzovoorts. 
   • In het daarop volgend allegro wordt de eenheid, maar ook de taalverscheidenheid tussen Vlamingen en Walen beklemtoond:
     En van Aerlen tot Oostenden
     By bekenden, onbekenden
     En by Vlaming en by Wael
     Roept men in de Moedertael:
     Leve! Leve! Ja, Hij leve!!... 

Gangbaarheid

• Het woord allegro staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "allegro" herkend door:

81 %	van de Nederlanders;
86 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Engels

Bijvoeglijk naamwoord

allegro

1. (muziek) allegro

Frans

	enkelvoud	meervoud
mannelijk  /   vrouwelijk	allegro	allegros

Bijvoeglijk naamwoord

allegro

1. (muziek) allegro

Italiaans

Bijvoeglijk naamwoord

	enkelvoud	meervoud
mannelijk	allegro	allegri
vrouwelijk	allegra	allegre

allegro m

1. opgewekt, vrolijk
2. (muziek) allegro

Tsjechisch

Uitspraak

• IPA: /alɛgrɔ/

Woordafbreking

• al·leg·ro

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Italiaanse allegro

Bijwoord

allegro

1. (muziek) allegro; opgewekt, vrolijk, levendig

Afgeleide begrippen

• allegrový

Verwijzingen

• Internetová jazyková příručka - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Slovník spisovného jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)