WikiWoordenboek:Pseudodeelwoord
Een deelwoord is een verbogen vorm van een werkwoord. Maar er bestaan ook bijvoeglijke naamwoorden met een vergelijkbare vorm die niet van een werkwoord zijn afgeleid.
Veel van deze pseudodeelwoorden zijn gevormd met het omvoegsel ge- -d of ge- -t:
- gespierd van spier zn , niet van spieren
- gevind van vin zn , niet van vinnen
- geruit van ruit zn , niet van ruiten
- geharnast van harnas zn , niet van harnassen
Soms is een pseudodeelwoord identiek aan een gewoon deelwoord, maar moet het naar de betekenis wel van het zelfstandig naamwoord zijn afgeleid
- gekamd: met een kam (zoals bij een haan) van kam zn en gladgestreken met een kam (van haren) van kammen ww
Een grensgeval zijn de vormen die oorspronkelijk wel uit het werkwoord zijn ontstaan, maar een heel eigen betekenis hebben gekregen.
- gejaagd in de betekenis "nerveus"
Voor sommige taalkundigen zien pseudodeelwoorden daarom vooral als ontstaan uit werkwoorden waarvan de andere vormen niet (meer) worden gebruikt. Anderen zien in pseudodeelwoorden juist werkwoorden in wording. Van beide processen zijn voorbeelden te geven. Indeling in de categorie pseudodeelwoorden betekent op WikiWoordenboek dat een afleiding van een werkwoord echt niet aannemelijk is; de grensgevallen worden bij voorkeur als voltooid deelwoord beschreven.
Ook andere omvoegsels komen soms voor:
Uitgaande van deze pseudodeelwoorden kunnen weer afleidingen met het voorvoegsel on- worden gevormd, die soms alleen zelfstandig blijven voorbestaan.
Van Franse werkwoorden worden soms Nederlandse bijvoeglijke naamwoorden gevormd met het omvoegsel ge- -eerd
- geroutineerd van routiner ww
- gerenommeerd van renommer ww
Meer informatie
bewerken- "ge-" in: Woordenboek der Nederlandsche Taal onder III. 13.
- Haeringen, C.B."Participia praeverbalia." in: De Nieuwe Taalgids. jrg. 42 (1949) J.B. Wolters, Groningen / Batavia; p. 187-191
- Lessen, J.H. van"Bestaan er ‘participia praeverbalia’?" in: De Nieuwe Taalgids. jrg. 42 (1949) J.B. Wolters, Groningen / Batavia; p. 153-159
- Booij, G.Pseudo-participles. (15 maart 2018) op website: Taalportaal.org; (Engelstalig) geraadpleegd: 26 juni 2018