darwinisme: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Kvdrgeus (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
aanvulling
Regel 2:
{{-pron-}}
*{{sound}}: {{audio|nl-{{pn}}.ogg|{{pn}}|nld}}
<!--*{{WikiW|IPA}}: {{IPA-nl-standaard|/xxxx/|nldˌdɑrwiˈnɪsmə}}-->
{{-syll-}}
*dar·wi·nis·me
{{-etym-}}
*{{eponiem|nld}}, van {{eng}} {{Q|Darwinism|eng}}, op te vatten als afgeleid {{suff|nld|-isme}} van de achternaam van de 19e-eeuwse Engelse bioloog {{w|nl|Charles Darwin|C.R. Darwin}} {{wnt-r|A003731}} {{ebank}}
*afgeleid van Charles Robert Darwin (1809-1882) {{suff|nld|-isme}} <ref>[http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/{{pn}} etymologiebank.nl]</ref>
{{-nlnoun-|{{pn}}|-|-|-}}
{{-noun-|nld}}
'''{{pn}}''' {{n}}
#{{biologie|nld}} [[evolutieleer]] die het ontstaan van de soorten tracht te verklarenverklaart door natuurlijke selectie uit varianten die bij reproductie optreden
{{citeer|web|citaat=Maar met behulp van de evolutionaire psychologie meent hij wel te kunnen verklaren waarom mensen zo dol zijn op – bijvoorbeeld – het vertellen en aanhoren van verzonnen verhalen. Veel variatie kent het darwinisme niet in zijn verklaringen. Dus die verhalen moeten of onze kansen in de natuurlijke selectie hebben vergroot, of onze kansen in de seksuele selectie. |url=https://www.nrc.nl/nieuws/2009/09/18/duchamp-en-joyce-deugen-niet-of-toch-wel-11784515-a268674 |titel=Duchamp en Joyce deugen niet. Of toch wel? |auteur=Arnold Heumakers |datum=18 september 2009 |website=nrc.nl |taal=nl |bezochtdatum=2021-07-27}}
 
{{citeer|web|citaat=Het begrip ‘natuurlijk’ kreeg, door de opkomst van het darwinisme en de genetica, een amorele connotatie: ze verwees niet langer naar beheersbaar gedrag, maar naar genetische en erfelijke eigenschappen waar de mens géén controle over had. |url=https://www.nrc.nl/nieuws/2009/08/26/hoe-natuurlijk-is-seksualiteit-eigenlijk-11773042-a563594 |titel=Hoe natuurlijk is seksualiteit eigenlijk? |auteur=Rob Wijnberg |datum=26 augustus 2009 |website=nrc.nl |taal=nl|bezochtdatum=2021-07-27}}
#{{figuurlijk|nld}} toepassing van een vergelijkbaar mechanisme op andere gebieden
{{citeer|web|citaat=Het gevolg is dat er steeds meer ‘powerkoppels’ ontstaan: beide hoogopgeleid, beide een goede baan, dus samen een hoog inkomen. (…) Latten: „De kinderen die binnen die koppels geboren worden, krijgen veel meer kansen, dat past niet bij ons gelijkheidsideaal. Anderzijds zou je kunnen zeggen: misschien is dit gewoon een maatschappelijk verschijnsel, een soort sociaal darwinisme om de beste nakomelingen te krijgen.” |titel=Succesvolle partner, betere baan |auteur=Anne-Martijn van der Kaaden |datum=4 april 2017 |url=https://www.nrc.nl/nieuws/2017/04/04/succesvolle-partner-betere-baan-7922512-a1553231 |website=nrc.nl|taal=nl|bezochtdatum=2021-07-27}}
{{citeer|web|citaat=Maar het bewijs dat ‘het recht van de sterkste’ de nieuwe wereldorde uitmaakte, werd geleverd door de totale economische vernedering die Duitsland als verliezer van de Eerste Wereldoorlog doormaakte – daar was het oude ideaal van Bildungsbürgertum niet tegen opgewassen. Goethe had afgedaan, darwinisme was de nieuwe ideologische norm en daardoor had men voor Hitler geen ideologisch alternatief. |url=https://www.nrc.nl/nieuws/2013/02/13/denkennrcnl-12616557-a506836 |titel=denken@nrc.nl |auteur=Evelien Nijeboer & Martijn Langerhuizen |datum=13 februari 2013 |website=nrc.nl|taal=nl|bezochtdatum=2021-07-27}}
{{-note-}}
*Als wetenschappelijke theorie geeft het darwinisme alleen een verklarend mechanisme voor waargenomen feiten. Vanuit bepaalde religieuze en maatschappelijke opvattingen wordt aan deze verklaring soms een morele betekenis gegeven, waarin dit mechanisme goed of slecht is.
{{-ant-}}
*[1] [[lamarckisme]]
{{-hypo-}}
*[1] [[neodarwinisme]]
*[2] [[sociaal]] [[darwinisme]]
{{-rel-}}
*[[darwinistisch]], [[darwinist]]
{{-trans-}}
{{trans-top|1. evolutieleer die het ontstaan van de soorten verklaart door natuurlijke selectie uit varianten die bij reproductie optreden}}
{{trans-top|}}
*{{eng}}: {{trad|en|Darwinism}}
{{trans-mid}}
*{{spa}}: {{trad|es|darwinismo}} {{m}}