beeldcultuur

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  beeldcultuur    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈbɛltkʏlˌtyr / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• beeld·cul·tuur

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  beeld zn  en  cultuur zn 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	beeldcultuur	beeldculturen
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

beeldcultuur v

1. (sociologie) beschaving waarin communicatie met plaatjes en video een overheersende rol speelt

   ▸ De groei van de groep wijt hij aan verminderde verbale vermogens, en afkalvende sociale verbanden. „We hebben een beeldcultuur. In woorden heb je meer mogelijkheden voor kritische reflectie. Beelden komen onmiddellijk binnen, en laten minder ruimte voor bewust nadenken.”

   ▸ Intussen is dit de paradox van onze beeldcultuur: beeld wordt steeds belangrijker geacht (‘we gaan naar de beelden’), tegelijk is het uitwisselbaar geworden en vaak nog nauwelijks onderscheidend. We ‘leven in beeld’ (om het ‘leven in media’ van mediaprofessor Mark Deuze te parafraseren) en staan er nauwelijks bij stil.

2. (sociologie) beeldvorming die waarden van een samenleving vastlegt

   ▸ RS: „(…) Mensen worden hun leven lang gevoed met beelden over hoe mannen en vrouwen zich (niet) dienen te gedragen. Zo houden we de stereotypen in stand die ambitieuze vrouwen op meerdere manieren tegenhouden.”
   ED: „Is het gewoon niet zo, Rosa, dat je je energie beter kunt steken in het krachtig en zelfverzekerd maken van vrouwen, hoe moeilijk ook, dan in het bestrijden van een eeuwenlang gegroeide beeldcultuur? (…)

   ▸ Elke trend wordt door sociale media zó snel verspreid dat er een ongelofelijke uniformiteit ontstaat. Jongeren zitten de hele dag op hun telefoon en worden daardoor meer dan ooit beïnvloed door de beeldcultuur.

3. (kunst) geheel van kunstuitingen waarin het beeld een overheersende rol speelt

   ▸ Toen ik nog voor de klas stond (ik gaf korte tijd geschiedenis en maatschappijleer) heb ik Lows werk veelvuldig gebruikt om leerlingen vertrouwd te maken met dit bijzondere genre van de westerse beeldcultuur, en de historische betekenis ervan. Want de cartoonist veronderstelt naast voorkennis ook een affiniteit met de beeldcultuur. Je moet een prent kunnen ‘lezen’, de metaforen begrijpen, de laag onder de oppervlakte zien, de diepere betekenis eruit kunnen halen.

   ▸ Haynes (56) wilde vooral een eerbetoon brengen aan de analoge beeldcultuur van lang vervlogen tijden: de jaren twintig toont hij in zwart-wit en in een stijl die teruggrijpt op de stille film; voor de jaren zeventig kon hij zich te buiten gaan aan kleurrijke, buitenissige hippie-outfits.

Verwante begrippen

• orale cultuur
• schriftcultuur

Gangbaarheid

• Het woord beeldcultuur staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.