WikiWoordenboek:Gebiedende wijs: verschil tussen versies

De gebiedende wijs wordt gebruikt wanneer iemand een bevel geeft of een wens kenbaar maakt. Uit de zin wordt het onderwerp weggelaten en de zin wordt gewoonlijk afgesloten met een uitroepteken in de schrijftaal om de gebiedende intonatie aan te geven. Als het onderwerp enkelvoudig is wordt het werkwoord vervoegd zoals het ook bij de eerste persoon enkelvoud (ik) wordt gedaan.

 

 

Een uitzondering is het werkwoord [[zijn]]:

 

 

Bij scheidbare werkwoorden treedt scheiding op:

 

 

Als het onderwerp meervoud is wordt achter de enkelvoudsvorm een ''t'' geplakt.

 

Bijvoorbeeld:

 

De meervoudsvorm is echter grotendeels in onbruik geraakt. Vaak wordt deze vervangen door de enkelvoudsvorm.

De gebiedende wijs staat in het Nederlands gewoonlijk in de [[tegenwoordige tijd]], maar als aanduiding van een handeling in het verleden die men onjuist vindt, komt soms ook gebiedende wijs van de voltooid verleden tijd voor:

 

 

In andere talen zoals het {{S|grc}} of het {{S|rus}} kunnen ook verschillende gebiedende wijzen voorkomen met verschillende aspecten, zoals de de aoristus of het voltooide en onvoltooide aspect.

In het Nederlands kunnen de onbepaalde wijs of het voltooid deelwoord soms de gebiedende wijs vervangen:

 

 

[[Categorie:WikiWoordenboek:Grammatica|Gebiedende wijs]]