appel: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Lucasgreve (overleg | bijdragen)
k Tekst vervangen door "een appel is een soort dikke pokemon... je komt hem veel tegen in jakaka als je hem ziet moet je hard wegrenen anders eet hij je op! als hij in je rugzak zit moet je je rug..."
Wiki13 (overleg | bijdragen)
k Wijzigingen door Lucasgreve (Overleg) hersteld tot de laatste versie door JAnDbot
Regel 1:
[[Image:Apples.jpg|right|thumb|Verschillende soorten ''appels'' (1).]]
een appel is een soort dikke pokemon...
 
je komt hem veel tegen in jakaka als je hem ziet moet je hard wegrenen anders eet hij je op!
{{=nld=}}
als hij in je rugzak zit moet je je rugzak rustig neerleggen en langzaam naar achterlopen.
{{-pron-}}
later kan je terug komen om je rugzak weer tepakken
*{{WikiW|IPA}}:
**{{pron-reg|N=a}} {{IPA|/ˈɑ.pəɫ/}}
**{{pron-reg|V=a|l=a}} {{IPA|/ˈɑ.pəl/}}
{{klem|nld}}
*'''áppel''':
**{{sound}}: {{audio|nl-{{pn}}.ogg|áppel}}
**{{WikiW|IPA}}: {{IPA|/ˈɑpəɫ/}}
*'''appél''':
**{{sound}}: {{audio|nl-appél.ogg|appél}}
**{{WikiW|IPA}}:
**{{pron-reg|N=a}} {{IPA|/ɑ.ˈpɛɫ/}}
**{{pron-reg|V=a|l=a}} {{IPA|/ɑ.ˈpɛl/}}
{{-etym-}}
*{{((}}
*'''áppel''': {{erfwoord|nld}} afkomstig van:
:{{dum}}: appel, apel
::{{gem}}: *ap(a)laz
:::{{ine}}: *abl-/*ablu-
{{=}}
*Verwant in Germaans:
:'''West''': {{deu}}: Apfel, {{eng}}: apple, {{fry}}: appel
:'''Noord''': {{isl}}: epli, {{swe}}: äpple ({{non}}: epli)
{{=}}
*Andere Indo-Europese talen:
:'''Slavisch''': {{rus}}: яблоко
:'''Baltisch''': {{lit}}: obuolys
:'''Keltisch''': {{gle}}: úll
{{))}}
{{((}}
*'''appél''': leenwoord van het Franse [[#Frans|appel]]
{{=}}
Het {{dum}} kende de vorm [[appeel]] (ontleend aan het Oudfrans), die bewaard is als verkleinwoord: [[appeelken]]. De moderne vorm is een hernieuwde ontlening aan het moderne Frans.
{{))}}
 
{{-syll-}}
*ap·pel
 
{{-nlnoun-|{{pn}}|[[appels]], [[appelen]]|[[appeltje]]|[[appeltjes]]|áppel}}
{{-noun-|nld}}
'''áppel''' {{m}}
#{{fruit|nld}} {{species|Malus}} [[rond]]e [[eetbaar|eetbare]] [[vrucht]] met [[wit]] [[vruchtvlees]] en een [[rood|rode]], [[groen]]e of [[geel|gele]] al dan niet gebloste of gestreepte [[schil]]; [[vrucht]] van de [[appelboom]].
{{bijv-1|Snoep gezond, eet een '''{{pn}}'''!}}
#{{plantkunde|nld}} {{species|Malus}} boom die deze vruchten draagt, [[appelboom]].
{{bijv-1|Ik heb veel appelen staan in mijn tuin.}}
{{-hypo-}}
{{((}}
*[[aagjesappel]]
*[[aagtappel]]
*[[aardappel]]
*[[adamsappel]]
*[[anijsappel]]
*[[balsemappel]]
*[[bloedappel]]
*[[bosappel]]
*[[cederappel]]
*[[custardappel]]
*[[denappel]]
*[[dennenappel]]
{{=}}
*[[dolappel]]
*[[doornappel]]
*[[eetappel]]
*[[galappel]]
*[[gifappel]]
*[[goudappel]]
*[[granaatappel]]
*[[haagappel]]
*[[handappel]]
*[[houtappel]]
*[[ijsappel]]
*[[java-appel]]
*[[kaneelappel]]
{{=}}
*[[kannetjesappel]]
*[[kantappel]]
*[[kantjesappel]]
*[[kersappel]]
*[[klopappel]]
*[[koningsappel]]
*[[kweeappel]]
*[[kwintappel]]
*[[lemoenappel]]
*[[liefdesappel]]
*[[marmeladeappel]]
*[[moesappel]]
*[[oogappel]]
*[[oogstappel]]
{{=}}
*[[oranjeappel]]
*[[papappel]]
*[[paradijsappel]]
*[[parisappel]]
*[[piepappel]]
*[[pijnappel]]
*[[plukappel]]
*[[ramboersappel]]
*[[ramboursappel]]
*[[roosappel]]
*[[rozenappel]]
*[[schubappel]]
*[[sierappel]]
*[[sinaasappel]]
{{=}}
*[[slijmappel]]
*[[sodomsappel]]
*[[sparappel]]
*[[sterappel]]
*[[stoofappel]]
*[[suikerappel]]
*[[Tahiti-appel]]
*[[twistappel]]
*[[venusappel]]
*[[waterappel]]
*[[wijnappel]]
*[[winterappel]]
*[[ziekenappel]]
*[[zomerappel]]
{{))}}
{{-drv-}}
{{((}}
*[[appelachtig]]
*[[appelazijn]]
*[[appelbacove]]
*[[appelbanaan]]
*[[appelbeet]]
*[[appelbeignet]]
*[[appelbes]]
*[[appelbloesem]]
*[[appelblos]]
*[[appelbol]]
*[[appelboom]]
{{=}}
*[[appelboomgaard]]
*[[appelboor]]
*[[appelcider]]
*[[appeldrank]]
*[[appelfiguur]]
*[[appelflap]]
*[[appelflauwte]]
*[[appelgebak]]
*[[appelgrauw]]
*[[appelgrijs]]
*[[appelhout]]
{{=}}
*[[appelig]]
*[[appeljaar]]
*[[appelkoos]]
*[[appelkruis]]
*[[appelkwari]]
*[[appelman]]
*[[appelmeloen]]
*[[appelmoes]]
*[[appelmot]]
*[[appelpeer]]
*[[appelpent]]
{{=}}
*[[appelplaats]]
*[[appelpot]]
*[[appelprol]]
*[[appelras]]
*[[appelrond]]
*[[appelrussula]]
*[[appelsap]]
*[[appelscha]]
*[[appelschimmel]]
*[[appelsien]]
*[[appelsmort]]
*[[appelspijs]]
{{=}}
*[[appelstippelmot]]
*[[appelstroop]]
*[[appeltaart]]
*[[appelteef]]
*[[appeltheater]]
*[[appelvink]]
*[[appelvrouw]]
*[[appelvrucht]]
*[[appelwang]]
*[[appelwijf]]
*[[appelwijn]]
*[[appelzuur]]
{{))}}
{{-expr-}}
{{Panorama|Schip met zure appels2.JPG|1100px|Een schip met zure appels}}
*een '''{{pn}}tje''' voor de dorst
**''iets extra's dat men achter de hand houdt voor minder goede tijden''
*'''{{pn}}s''' met peren/citroenen vergelijken
**''onvergelijkbare zaken met elkaar vergelijken''
*iemand '''{{pn}}en''' voor citroenen verkopen
**''iemand afzetten, in het zak zetten''
*voor een '''{{pn}}''' en een ei
**''spotgoedkoop''
*gouden '''{{pn}}s''' op zilveren schalen
**''een kostbare inhoud in een kostbare verpakking''
*door de zure '''{{pn}}''' bijten
**''het onaangename trotseren''
*met iemand een '''{{pn}}tje''' te schillen hebben
**''met iemand nog iets onaangenaams af te rekenen hebben''
*Daar komt een schip met zure '''{{pn}}s''' [de haven binnen].
**''Daar komt een storm aan''
*Dat zijn '''{{pn}}s''' op gouden benen.
**''Dat is heel zeldzaam.''
{{-prov-}}
*De '''{{pn}}''' valt niet ver van de boom.
**''Kinderen lijken over het algemeen op hun ouders.''
*Wie '''{{pn}}en''' vaart, die '''{{pn}}en''' eet.
**''Als je handelt in bepaalde goederen, dan zul je deze zelf waarschijnlijk ook gebruiken.''
**''Iemand die bepaalde werkzaamheden voor een ander moet verrichten, geniet daar doorgaans zelf ook van.''
*Een rotte '''{{pn}}''' in de mand maakt ook het gave fruit te schand.
**''Een negatieve beïnvloeding van één persoon kan vele anderen op het slechte pad brengen.''
{{-trans-}}
{{trans-top|1. vrucht}}
*{{afr}}: {{trad|af|appel}}
*{{bos}}: {{trad|bs|jabuka}} {{f}}
*{{bul}}: {{trad|bg|ябълка}} {{f}}
*{{cat}}: {{trad|ca|poma}}
*{{zho}}:
*{{zh-sc}}: {{trad|zh-sc|苹果}} (ping2guo3)
*{{zh-tc}}: {{trad|zh-tc|蘋果}}
*{{dan}}: {{trad|da|æble}}
*{{deu}}: {{trad|de|Apfel}} {{m}}
*{{eng}}: {{trad|en|apple}}
*{{epo}}: {{trad|eo|pomo}}
*{{fin}}: {{trad|fi|omena}}
*{{fra}}: {{trad|fr|pomme}} {{f}}
*{{ell}}: {{trad|el|μήλο}} {{n}} (mílo)
*{{heb}}: {{trad|he|תפוח}} {{m}} (tapuach)
*{{hin}}: {{trad|hi|सेब}} (seb)
*{{hun}}: {{trad|hu|alma}}
*{{ido}}: {{trad|io|pomo}}
*{{isl}}: {{trad|is|epli}} {{n}}
*{{ind}}: {{trad|id|apel}}
*{{ita}}: {{trad|it|mela}} {{f}}
*{{jpn}}: {{trad|ja|林檎}} ringo) ([[りんご]]
*{{kor}}: {{trad|ko|사과}} (sa-gwa)
*{{kur}}:
**[[kurmancî]]: [[sêv]] {{f}}
**[[soranî]]: [[sêw]]
{{trans-mid}}
*{{mlg}}: {{trad|mg|paoma}}
*{{msa}}: {{trad|ms|epal}}
*{{nds}}: {{trad|nds|Appel}}
*{{nor}}: {{trad|no|eple}}
*{{oci}}: {{trad|oc|poma}} {{f}}
*{{ukr}}: {{trad|uk|яблуко}}
*{{pap}}: {{trad|pap|appel}}, {{trad|pap|aplo}} ''(alternatief op Aruba)''
*{{fas}}: {{trad|fa|سیب}} (sib), {{trad|fa|سيب}}
*{{pol}}: {{trad|pl|jabłko}} {{n}}
*{{por}}: {{trad|pt|maçã}} {{f}}
*{{ron}}: {{trad|ro|măr}} {{n}}
*{{rus}}: {{trad|ru|яблоко}} (jabloko)
*{{srp}}: {{trad|sr|jabuka}}
*{{slv}}: {{trad|sl|jabolko}} {{n}}
*{{slk}}: {{trad|sk|jablko}} {{n}}
*{{spa}}: {{trad|es|manzana}} {{f}}
*{{ces}}: {{trad|cs|jablko}} {{n}}
*{{tur}}: {{trad|tr|elma}}
*{{vie}}: {{trad|vi|quả táo}}
*{{wln}}: {{trad|wa|peme}}
*{{cym}}: {{trad|cy|afal}}
*{{swe}}: {{trad|sv|äpple}} {{n}}
{{trans-bottom}}
 
{{-nlnoun-|{{pn}}|{{pn}}s|-|-|appél}}
{{-noun-|nld}}
'''appél''' {{n}}
#tijdstip waarop alle leden van een groep bijeengeroepen worden om hun aanwezigheid te bewijzen.
{{bijv-1|'s Morgens om zes uur moesten alle soldaten op '''{{pn}}''' verschijnen.}}
#het doen van een beroep op iemands gevoel van eer of rechtvaarigheid.
{{bijv-1|De [[appellant]] richtte een ''{{pn}}'' aan de gouverneur om de executie uit te stellen.}}
#{{valkerij|nld}}: de reactie of gehoorzaamheid van de vogel.
{{-syn-}}
*1. [[bijeenroeping]]
*2. [[oproep]], [[smeekbede]], [[verzoek]]
{{-writ-}}
*Tot 2006 was de spelling van appel met eindklemtoon ''[[appèl]]''. Sindsdien wordt het woord zonder accentteken geschreven. Echter ter verduidelijking is het toevoegen van een accent aigu (een zogenaamd "klemtoonteken") in het Nederlands altijd toegestaan.
{{-hypo-}}
*[[avondappel]], [[bedrijfsappel]], [[middagappel]], [[notarisappel]], [[ochtendappel]], [[pinksterappel]], [[rijksappel]]
{{-drv-}}
*[[appelgeding]], [[appelgrond]], [[appelinstantie]], [[appelrecht]], [[appelrechter]], [[appelvonnis]], [[appelzaak]]
{{-trans-}}
{{trans-top|1. verzoek}}
*{{eng}}: {{trad|en|appeal}}
{{trans-bottom}}
{{-info-}}
 
 
{{=afr=}}
{{-pron-}}
*{{WikiW|IPA}}: {{IPA|/ˈɑpəɫ/}}
{{-noun-|afr}}
'''{{pn}}'''
#{{fruit|afr}} [[#Nederlands|appel]] (vrucht).
 
 
{{=lim=}}
{{-pron-}}
*{{sound}}: {{audio|li-{{pn}} (HL).ogg|{{pn}}}}
*{{WikiW|IPA}}:
**''(Etsbergs)'': {{IPA|/ɑpɐɫ/}}, {{IPA|/ɑpɐl/}}
**''(Montforts)'': {{IPA|/ɑpəl/}}, {{IPA|/ɑpl̩/}}
**''(Rothenbachs)'': {{IPA|/ɑʰpɫ̩/}}
{{-noun-|lim}}
'''{{pn}}''' {{m}}
#{{lim-hli}}, {{fruit|lim}} [[#Nederlands|appel]] (vrucht).
{{-decl-}}
{{-linoun-|appel|-|eppelke|-|eppel|-|eppelkes|-|appels|-|eppelkes|-|eppel|-|eppelkes|-|appeles|-|appeleske|-|appelese|-|appeleskes|-|appele|-|eppelke|-|eppel|-|eppelkes|-|appel|-|eppelke|-|eppel|-|eppelkes|-}}
 
 
{{=ksh=}}
{{-pron-}}
*{{WikiW|IPA}}: {{IPA|/ɒpəɫ/}}
{{-noun-|ksh}}
'''{{pn}}''' {{m}}
#{{fruit|ksh}} [[#Nederland|appel]].
{{-writ-}}
*(Duitsland) [[Appel]]
 
 
{{=pap=}}
{{-etym-}}
*Van het Nederlandse [[#Nederlands|appel]].
{{-papnoun-|{{pn}}|{{pn}}nan}}
{{-noun-|pap}}
'''{{pn}}'''
#{{fruit|pap}} [[#Nederlands|appel]].
{{-syn-}}
*''(enkel op Aruba)'' [[aplo]]
 
[[af:appel]]
[[az:appel]]
[[chr:appel]]
[[cs:appel]]
[[cy:appel]]
[[da:appel]]
[[de:appel]]
[[el:appel]]
[[en:appel]]
[[es:appel]]
[[et:appel]]
[[eu:appel]]
[[fi:appel]]
[[fj:appel]]
[[fo:appel]]
[[fr:appel]]
[[fy:appel]]
[[hi:appel]]
[[hu:appel]]
[[hy:appel]]
[[id:appel]]
[[io:appel]]
[[is:appel]]
[[it:appel]]
[[ko:appel]]
[[ku:appel]]
[[li:appel]]
[[lt:appel]]
[[mg:appel]]
[[mi:appel]]
[[no:appel]]
[[pl:appel]]
[[pt:appel]]
[[ro:appel]]
[[ru:appel]]
[[sv:appel]]
[[th:appel]]
[[tr:appel]]
[[uz:appel]]
[[vi:appel]]
[[zh:appel]]