WikiWoordenboek:Verbogen vorm: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Tekst vervangen door "deze is leeg" |
k Wijzigingen door 01henkie01 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Cadfaell |
||
Regel 1:
=Bijvoeglijk naamwoord=
In modern Nederlands heeft het [[bijvoeglijk naamwoord]] in de regel nog één verbogen vorm, met een uitgang -e:
onverbogen verbogen
mooi mooie
groot grote
Als naamwoordelijk deel van het gezegde (''predicatief'') blijft het bijvoeglijk naamwoord onverbogen:
:de schuur is groot.
De verbogen vorm wordt vaak '''attributief''' gebruikt, d.w.z. wanneer het bijvoeglijk naamwoord voor een zelfstandig naamwoord gezet wordt:
: de grote schuur
: een grote schuur
: de grote schuren
: grote schuren
Een uitzondering treedt op na het onbepaalde lidwoord [[een]] voor een [[onzijdig]] woord:
: het grote huis
: een '''groot''' huis
: de grote huizen
: grote huizen
Bij vaste samenstellingen blijft de buiging ook vaak achterwege:
:een bijvoeglijk naamwoord - het bijvoeglijk'''-''' naamwoord
Wanneer van het bijvoeglijk een zelfstandig naamwoord gemaakt wordt staat het in de verbogen vorm:
: dat is een mooie!
==Stoffen==
Adjectieven die stoffen aanduiden hebben altijd een uitgang -en, en blijven onverbogen:
:wollen sokken
:de wollen sokken
==Deelwoorden==
[[Hulp:Onvoltooid deelwoord|Onvoltooide]] en [[voltooid deelwoord|voltooide deelwoorden]] kunnen ook bijvoeglijk gebruikt worden. Zij hebben dan vaak ook een verbogen vorm:
:Dit ''pakkende'' verhaal
:''Gekookte'' krootjes
De voltooide deelwoorden van sterke werkwoorden (meestal eindigend in -en) worden echter vaak niet verbogen:
:Verlopen paspoorten - (niet: verlopen''e'')
Er zijn uitzonderingen:
:Gedan''e'' zaken.
Ook bij verzelfstandiging keert de buigings -e terug:
: Het geschrevene.
==Andere vormen==
In het verleden hebben adjectieven meerdere verbogen vormen gekend in samenhang met het naamvalstelsel. In sommige uitdrukkingen zijn deze vormen bewaard gebleven:
:de grootste all'''er''' tijden
:in grot'''en''' getale
:iets beter'''s'''
=Bezittelijk voornaamwoord=
In het Nederlands kennen de meeste bezittelijke voornaamwoorden alleen dan een verbogen vorm als zij zelfstandig gebruikt worden:
:Is dat ''jouw'' huis?
:nee, het is het ''zijn'''''e'''
Bij verwijzing naar personen is de uitgang -en:
:de koning en de zijn'''en'''
Een uitzondering is [[ons]], dat wel als een bijvoeglijk naamwoord verbogen wordt:
: dit is mijn huis - dit is ons huis
: dit is mijn fiets - dit is onz''e'' fiets
[[Categorie:WikiWoordenboek:Grammatica|Verbogen vorm]]
| |||