Nederlands

Taptoe signaal
Uitspraak
Woordafbreking
  • tap·toe
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘signaal om naar kwartieren te gaan’ voor het eerst aangetroffen in 1688 [1]
  • eerste vermelding 1639 [2]
enkelvoud meervoud
naamwoord taptoe taptoes
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

taptoe m [3]

  1. (militair) een trompetsignaal dat oorspronkelijk werd gespeeld als afsluiting van de dag
    • De taptoe werd geslagen, er werd appèl gehouden, er werd gegeten en iedereen zocht voor de nacht een plaatsje rond de vuren; de een repareerde zijn schoeisel, een ander rookte een pijpje, en weer anderen deden al hun kleren uit om er de luizen uit te stomen. [4] 
    • . Van 's morgens vroeg, dat de klapperlui naar huis gaan en de bakkers hun deur openen, tot 's avonds laat als de taptoe slaat en de herbergen sluiten, belegeren zij de straten als vliegen de boterton. [5] 
    • Ze oefenen voor een taptoe in augustus, een van de vele herdenkingsmomenten honderd jaar na de Derde slag bij Ieper - beter bekend als de slag om Passendale. Dit overmoedig offensief van de Britse veldmaarschalk Douglas Haig tegen de Duitse bezetter duurde van 31 juli tot 10 november 1917, legde de hele streek in puin en leverde geen duurzame terreinwinst op. Er vielen wel bijna een half miljoen slachtoffers, gewonden, zieken en krijgsgevangenen inbegrepen.[6] 
    • Bij de uitvaartceremonie die volgde, was het korps mariniers aanwezig, plus een flink aantal politieagenten en brandweermensen. En een legerhond met de naam Rex. Gedreun van saluutschoten. Het taptoe-signaal schalde.[7] 
Vertalingen

Gangbaarheid

92 % van de Nederlanders;
76 % van de Vlamingen.[8]

Meer informatie

Verwijzingen

  1. "taptoe" in:
    Sijs, Nicoline van der
    , Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org
    ; ISBN 90 204 2045 3
  2. taptoe op website: Etymologiebank.nl
  3. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  4. Tolstoj, L.N.
    Oorlog en Vrede Deel 4 Vertaald uit het Russisch door Yolanda Bloemen en Marja Wiebes [2006] ISBN 9028240462 pagina 1393
  5. Hasebroek, J.P.
    Waarheid en dromen [1896] DBNL [2010] pagina 312
  6. de Standaard 24 JULI 2017
  7. Tubantia Gerben van 't Hof 29-JULI-2017
  8.   Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be