la

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  la    (hulp, bestand)
• IPA: / la / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• la

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘muzieknoot’ voor het eerst aangetroffen in 1350
• [A] van Middelnederlands la (zie hieronder)
• [B] verkorting van Middelnederlands lade

[A]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	la	la's
verkleinwoord	la'tje	la'tjes

Zelfstandig naamwoord

[A] la v/m

1. (muziek) de zesde muzieknoot in de toonladder

   • De melodie maakte een sprong van do naar la. 

Verwante begrippen

• do, re, mi, fa, sol, si

Vertalingen

    1. muzieknoot   

Duits: La (de) o Engels: la (en)

Frans: la (fr) m Spaans: la (es) v

[B]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	la	la's
verkleinwoord	laatje	laatjes

Zelfstandig naamwoord

[B] la v/m

1. een platte uitschuifbare bak in een meubelstuk, bedoeld als bergplaats van losse voorwerpen

   • Hij legde het afgedroogde bestek in de ene la en de onderzetters in de andere. 

Synoniemen

• lade

Hyponiemen

• asla, bureaula, geldla, ketella, pijpenla, schuifla, tafella

Vertalingen

    1. uitschuifbare bergplaats   

zie lade

Gangbaarheid

• Het woord la staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "la" herkend door:

96 %	van de Nederlanders;
94 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Bilba

Werkwoord

la

1. vliegen

Catalaans

Lidwoord

la v enk

1. de, het

Persoonlijk voornaamwoord

la v enk

1. haar, het (lijdend voorwerp, vóór het werkwoord)

Engels

enkelvoud	meervoud
la	las

Zelfstandig naamwoord

la

1. la

Esperanto

Lidwoord

la

1. het

   • La domo estas tre bela. - Het huis is zeer mooi. 

2. de (enk).

   • La viro estas dulingva. - De man is tweetalig. 

3. de (mv).

   • La birdoj volas. - De vogels vliegen. 

Fins

Afkorting

la

1. (afkorting) van lauantai
2. zaterdag

Frans

Lidwoord

la v enk

1. de

   • La voiture est rouge. - De auto is rood. 

2. het

   • La maison est grande - Het huis is groot. 

Persoonlijk voornaamwoord

nominatief	genitief	datief	accusatief	locatief	benadrukt
elle	son / sa / ses	lui	la	y	elle

la v enk

1. haar , het (lijdend voorwerp).

Synoniemen

• le
• l' (voor woorden beginnend met en klinker of een stomme h)

Verwante begrippen

• des
• les
• un
• une

enkelvoud		meervoud
zonder lidwoord	met lidwoord	zonder lidwoord	met lidwoord
la	le la	la	les la

Zelfstandig naamwoord

la m

1. (muziek): de muziektoon “a” ook “la”

Afgeleide begrippen

• la bémol, la dièse, la double bémol, la double dièse

Verwante begrippen

• do, ré, mi, fa, sol, si, ut

Ido

Lidwoord

la

1. het

   • La infanto ludas. - Het kind speelt. 

2. de (enk).

   • La urbo esas tre granda. - De stad is zeer groot. 

3. de (mv).

   • La arti esas tre moderna. - De kunsten zijn zeer modern. 

Italiaans

Lidwoord

la v enk

1. de
2. het

Láadan

	enkelvoud	meervoud (2-4)	meervoud (5+)
1e persoon (neutraal)	le	lezh	len
1e persoon (geliefd)	la	lazh	lan
1e persoon (geëerd)	li	lizh	lin
1e persoon (veracht)	lhele	lhelezh	lhelen
2e persoon (neutraal)	ne	nezh	nen
2e persoon (geliefd)	na	nazh	nan
2e persoon (geëerd)	ni	nizh	nin
2e persoon (veracht)	lhene	lhenezh	lhenen
3e persoon (neutraal)	be	bezh	ben
3e persoon (geliefd)	ba	bazh	ban
3e persoon (geëerd)	bi	bizh	bin
3e persoon (veracht)	lhebe	lhebezh	lheben

Persoonlijk voornaamwoord

la

1. ik (geliefd)

Middelnederlands

Ut queant laxis

Woordherkomst en -opbouw

• Eerste lettergreep van Latijn labii "(van) lippen". Guido van Arezzo maakte in de 11e eeuw een toonladder van van zes diatonisch opvolgende tonen ut, re, mi, fa, sol, la. Voor deze namen nam hij de eerste lettergreep van elke regel in een hymne gewijd aan Johannes de Doper omdat die op de betreffende toonhoogte wordt gezongen:
  Ut queant laxis
  resonare fibris,
  mira gestorum
  famuli tuorum,
  solve polluti
  labii reatum, Sancte Ioannes.
  (Opdat uw dienaren met zachte stem uw wonderdaden laten weerklinken: verlos hun bezoedelde lippen van schuld, Sint Johannes.)

Zelfstandig naamwoord

la

1. (muziek) la, zesde toon van een hexachord

Verwante begrippen

• ut, re, mi, fa, sol

Overerving en ontlening

• Nederlands: la

Noors

Woordafbreking

• la

Naar frequentie	80

Werkwoord

la

1. gebiedende wijs van la

Werkwoord

la

1. verleden tijd van legga

Werkwoord

la

1. verleden tijd van legge

Nynorsk

Woordafbreking

• la

Werkwoord

la

1. verleden tijd van legge

Werkwoord

la

1. verleden tijd van leggje

Spaans

Lidwoord

la v enk

1. de
2. het

Toki Pona

la in Sitelen Pona

Uitspraak

• Geluid:  la    (hulp, bestand)
• IPA: /la/

Woordafbreking

• la

Woordherkomst en -opbouw

• van Esperanto la "(bepaald lidwoord)" en Frans -la "(proximaal en topisch achtervoegsel)"

Voegwoord

la

1. scheidt bijwoord van zincontext

Xhosa

persoon	vnw.	ondw.	voorw.	kl.	vnw.	ondw.	voorw.	kl.
eerste	mna	ndi-	-ndi-		thina	si-	-si-
tweede	wena	u-	-ku-		nian	ni-	-ni-
derde	lo	u-	-m-	1	aba	ba-	-ba-	2
	lo	u-	-wu-	3	le	i-	-yi-	4
	eli	li-	-li-	5	la	a-	-wa-	6
	esi	si-	-si-	7	ezi	zi-	-zi-	8
	le	i-	-yi-	9	ezi	zi-	-zi-	10
	olu	lu-	-lu-	11
	obu	bu-	-bu-	14
	oku	ku-	-ku-	15

Persoonlijk voornaamwoord

la 6

1. zij, deze, het, dit

Opmerkingen

• Klasse 6 omvat meervouden, maar ook ontelbare collectieven zoals water.