kwal

Een kwal [1]

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kwal    (hulp, bestand)
• IPA: / kwɑl / (1 lettergreep); /kʋɑl/

Woordafbreking

• kwal

Woordherkomst en -opbouw

• cognaat met Nedersaksisch Kwalle; in de betekenis van ‘neteldier’ voor het eerst aangetroffen vanaf 1615 (zie vindplaats hieronder)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kwal	kwallen
verkleinwoord	kwalletje	kwalletjes

Zelfstandig naamwoord

de kwal v / m

1. (neteldieren), Medusozoa  vrijzwemmend, voornamelijk in zee levend ongewerveld dier met een geleiachtig lichaam in de vorm van een klok of paraplu

   ▸ De kwal dankt zijn gif aan een gen dat zijn voorouders honderden miljoenen jaren geleden overnamen van een bacterie.

   ▸ November, Den 20. hadden wy de hoochte van 36. graden 57. minuten, zagen veel quallen drijven, enen grootte menichte van Seeluysen, een gedierte de Luysen zeer gelijck, vande groote als een kleyne vliege.

2. (scheldwoord) arrogant, vervelend persoon

   • Sommige mensen vinden Louis van Gaal een kwal. 

   ▸ De schrijver koos als hoofdpersoon van het Boekenweekgeschenk een bescheiden vrouw die literaire avondjes organiseert. „Ze heeft een beetje pech dat ze net Ilja Leonard Pfeijffer treft, een arrogante kwal.”

Schrijfwijzen

• [1] qualle (sterk verouderd)

Hyponiemen

   

armkwal bloemkoolkwal knolkwal kompaskwal meloenkwal mieskwal ribkwal ruwkwal schermkwal schijfkwal zeekwal zoetwaterkwal

Verwante begrippen

• [1] zie de categorie Neteldieren in het Nederlands

[1] nog toe te voegen neteldieren:

•  blauwe haarkwal  
•  bloemkoolkwal  
•  brakwaterpoliep  
•  gedraaide zeedraad  
•  geknoopte zeedraad  
•  gele haarkwal  
•  gewone zoetwaterpoliep  
•  grijze zoetwaterpoliep  
•  hydroïdpoliep  
•  Japanse kruiskwal  
•  kleine klokpoliep  
•  klepelklokje  
•  kubuskwal  
•  lange zeedraad  
•  mangrovekwal  
•  oorkwal  
•  pennenschacht  
•  plompe zoetwaterpoliep  
•  Portugees oorlogsschip  
•  parelkwal  
•  spiegeleikwal  
•  tandhoornkoraal  
•  zeecypres  
•  zoetwaterkwal  
•  zoetwaterpoliep  +

Afgeleide begrippen

• [1] kwallenbeet, kwallenzwerm, kwalpoliep, kwalvis

Verwante begrippen

• [1] medusa, meduse

Vertalingen

    1. vrijzwemmend, voornamelijk in zee levend ongewerveld dier met een geleiachtig lichaam in de vorm van een klok of paraplu   

Bengaals: জেলিফিশ (bn) Catalaans: medusa (ca), grumer (ca) Duits: Qualle (de) v, wetenschappelijk ook: Meduse (de) v Engels: jellyfish (en) Fins: meduusa (fi) Frans: méduse (fr) v Indonesisch: ubur-ubur (id) Italiaans: medusa (it)

Maleis: ampai-ampai (ms) Pools: meduza (pl) v Portugees: medusa (pt) Roemeens: meduză (ro) v Spaans: medusa (es) v, aguamala (es) v, aguamar (es) m Thai: แมงกะพรุน (th) Turks: medüz (tr) Zweeds: manet (sv)

Gangbaarheid

• Het woord kwal staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kwal" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.