zweten

Een zwetende sportster

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  zweten    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈzwetə(n) / (2 lettergrepen); /'zʋetə(n)/

Woordafbreking

• zwe·ten

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘transpireren’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1240
• afgeleid van zweet met het achtervoegsel -en

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
zweten /'zʋetə(n)/	zweette /'zʋetə/	gezweet (gezweten) * /ɣə'zʋet/
zwak -t gemengd	volledig

Werkwoord

zweten

1. inergatief vocht uitscheiden uit de zweetklieren in de huid

   • Hij zweette hevig nadat hij een stuk hardgelopen had. 

   ▸ In Nederland is het warm, maar in Frankrijk en Spanje is het warmer, warmst. De hittegolven slaan toe in Zuid-Europa en toeristen puffen en zweten erop los. Hoe wapen je je onderweg naar je vakantiebestemming tegen de verzengende hitte? En hoe zorg je ervoor dat je koel blijft op de camping? NU.nl vroeg het enkele deskundigen.

2. overgankelijk door de huid uitscheiden

Opmerkingen

• In de standaardtaal is zweten een volledig zwak werkwoord en is het voltooid deelwoord dus gezweet. Soms wordt voor een stilistisch effect (ritme of nadruk) toch de vorm gezweten /ɣə'zʋetə(n)/ gebruikt. Zulk gebruik van alternatieve sterke vormen doet zich ook bij enkele andere van oudsher geheel zwakke werkwoorden voor.

Synoniemen

• transpireren

Hyponiemen

• aanzweten, bezweten, doorzweten, uitzweten, verzweten

Afgeleide begrippen

   

gezweet zweetbad zweetband zweetbandje zweetdief zweetdoek zweetdrank zweetdrijvend zweetdruppel zweetgeur zweethemd zweethut zweetkaas zweetkakkies zweetkanaaltje zweetklier zweetkuur zweetlucht zweetpatat zweetplek zweetproductie zweetspoor zweettest zweetvoet zweetvoeten zweetvos zweetziekte zweter zweterig

Uitdrukkingen en gezegden

• [2] peentjes zweten
  heel bang zijn of zich heel erg inspannen

Vertalingen

    1. transpireren   

Engels: sweat (en)

Spaans: sudar (es), transpirar (es)

Gangbaarheid

• Het woord zweten staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "zweten" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.