zoet
Nederlands
Uitspraak
- Geluid: zoet (hulp, bestand)
- IPA: / zut / (1 lettergreep)
- (Noord-Nederland): /ˈzut/
- (Vlaanderen, Brabant): /ˈzut/
- (Limburg): /ˈzut/
Woordafbreking
- zoet
stellend | vergrotend | overtreffend | |
---|---|---|---|
onverbogen | zoet | zoeter | zoetst |
verbogen | zoete | zoetere | zoetste |
partitief | zoets | zoeters | - |
Woordherkomst en -opbouw
- In de betekenis van ‘niet zout, aangenaam’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901 [1]
|
|
Bijvoeglijk naamwoord
zoet
- ter omschrijving van een vaak als aangename ervaren smaak zoals die van suiker
- Dat is een nogal zoete drank, zeg!
- ▸ Om de haverklap stopte ik om de zoete bessen te plukken waardoor mijn handen paars kleurden van hun sap.[3]
- (van water) geen zout bevattend
- ▸ Nochtans waermen yet diepe inde steenrootse houdt, men vindt ter zoet water, recht oft bij mirakelen daer God verleende. Inden midden dweers dore loopt eene adere vander zee, zo wijdt datter rechts een cleen sceepkin duere varen mach, ende niet wijder.[4]
- (figuurlijk) aangenaam voor sommige zintuigen
- Heerlijk, die zoete geur.
- (figuurlijk) (verouderd) (van personen, God) bemind
- ▸ O zoete here, dor al dit leet
Ende dor dijn bloedighe zweet
Ende dor dine hande ./ ic die anebede,
Dattu mi absolveers te handen[5]
- ▸ O zoete here, dor al dit leet
- (figuurlijk) (van kinderen) gehoorzaam, braaf
- Wees even een zoete jongen, ik ben zo terug.
Uitdrukkingen en gezegden
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
Antoniemen
Vertalingen
1. ter omschrijving van een vaak als aangename ervaren smaak zoals die van suiker
5. gehoorzaam, braaf
enkelvoud | meervoud | |
---|---|---|
naamwoord | zoet | - |
verkleinwoord | zoetje | zoetjes |
Zelfstandig naamwoord
het zoet o
- snoepgoed, voornamelijk zuigbaar
Werkwoord
vervoeging van |
---|
zoeten |
zoet
Gangbaarheid
- Het woord zoet staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "zoet" herkend door:
100 % | van de Nederlanders; |
100 % | van de Vlamingen.[6] |
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
Verwijzingen
- ↑ "zoet" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ zoet op website: Etymologiebank.nl
- ↑ Tim Voors“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
- ↑ Weblink bron Ambrosius ZeeboutTvoyage van Mher Joos van Ghistele (1557) in:R.J.G.A.A. Gaspar (ed.)Tvoyage van Mher Joos van Ghistele (1998), Verloren, Hilversum, p. 391 op dbnl.org
- ↑ Weblink bron AnoniemDe spieghel der menscheliker behoudenesse (1557) in:Instituut voor Nederlandse Lexicologie (samenstelling en redactie)De spieghel der menscheliker behoudenesse (1949), Sdu Uitgevers/Standaard Uitgeverij, Den Haag/Antwerpen, fol. 110d op dbnl.org
- ↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be