Nederlands

Uitspraak
Woordafbreking
  • se·con·de
Woordherkomst en -opbouw
  • Leenwoord uit het Frans (seconde), in de betekenis van ‘60e deel van minuut’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1784 [1] [2]
enkelvoud meervoud
naamwoord seconde seconden
secondes
verkleinwoord secondje
secondetje
secondjes
secondetjes

Zelfstandig naamwoord

seconde v / m [3]

  1. (tijdrekening), (natuurkunde), (eenheid) SI-grondeenheid van tijd, weergegeven met symbool s
    • Een minuut bestaat uit 60 seconden. 
     De hele dag was het vriendelijk en rustig weer geweest, maar nu kwam er vanaf de andere kant van de berg een zwaar onweer op me af dat om de paar seconden fel oplichtte.[4]
  2. (wiskunde), (eenheid) eenheid voor hoeken
    • Een seconde is het 1/3600ste deel van een graad. 
  3. (tijdrekening) een korte hoeveelheid tijd
    • Heb je een seconde? 
     Een seconde later stoof ze achteruit mijn kant op.[4]
  4. (muziek) de tweede trap van een diatonische toonladder
  5. (muziek) een interval met een toonafstand zoals die van de eerste naar de tweede toon van een diatonische toonladder
Uitdrukkingen en gezegden
  • iets of iemand voor geen seconde missen
iets of iemand helemaal niet missen
 Hij haalde een goed cijfer voor wiskunde, kreeg zelfs een ruime voldoende. Maar toen we afscheid namen voor de zomervakantie miste ik hem geen seconde.[5]
Synoniemen
Hyperoniemen
Hyponiemen
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
Verwante begrippen
Vertalingen

Gangbaarheid

99 % van de Nederlanders;
99 % van de Vlamingen.[6]

Meer informatie

Verwijzingen

  1. "seconde" in:
    Sijs, Nicoline van der
    , Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org
    ; ISBN 90 204 2045 3
  2. seconde op website: Etymologiebank.nl
  3. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  4. 4,0 4,1
    Tim Voors
    “Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers  
  5. Jan Guillou (vert. Bart Kraamer)
    “Echte Amerikaanse jeans” (2017), Uitgeverij Prometheus, ISBN 9789044632767
  6.   Weblink bron Gearchiveerde versie “Word Prevalence Values” op ugent.be


Frans

Uitspraak
Woordherkomst en -opbouw
enkelvoud meervoud
zonder lidwoord met lidwoord zonder lidwoord met lidwoord
  seconde     la seconde     secondes     les secondes  

Zelfstandig naamwoord

seconde v

  1. (tijdrekening) seconde
  2. (muziek) seconde
Overerving en ontlening

Verwijzingen