Nederlands

Uitspraak
Woordafbreking
  • muil
Woordherkomst en -opbouw
  • [1][2][5] In de betekenis van “mond”, voor het eerst aangetroffen in 1550, als toenaam in de Oudnederlandse naam Willelmus Mule “Willem de bek” (1183).
Middelnederlands: muul, mule
Oudnederlands: mūl bek
Germaans: *mūlan- m muil
Indo-Europees: -
  • Verwant in Germaans:
West: Duits: Maul, (Oudhoogduits: mūla v) muil, Fries: mûle (Oudfries: mūla)
Noord: Zweeds: mule snuit, snoet (Oudnoords: múli “‘bovenlip van een dier, bek, uitstekende rots”), Faeröers: múli
Oost: Gotisch: faurmūljan muilbanden
  • [3] Leenwoord uit Latijn mulleus “rode schoen”, mogelijk via Frans mule “damespantoffel die de hiel onbedekt laat”, aangetroffen sinds 1556. [2]
  • [4] Leenwoord uit Latijn mulus muildier, voor het eerst aangetroffen in 1240. [3][4]
enkelvoud meervoud
naamwoord muil muilen
verkleinwoord muiltje muiltjes

Zelfstandig naamwoord

muil

  1. m de bek van een groot dier
    • De leeuw hield zijn prooi in zijn muil. 
  2. m (pejoratief), de mond van een persoon
    • Hou je grote muil! 
  3. v/m (kleding) bepaald soort schoeisel dat eenvoudig is aan te doen met onbedekte hiel en zonder hak, vooral bedoeld om binnenshuis te dragen
    • Het is erg in de mode muiltjes te dragen. 
     ‘Ah, nou, maar het is anders een prachtig verhaal’ reageerde hij met een brede grijns. ‘De mooie onderdrukte maagd die naar het koninklijk paleis komt, de jaloerse stiefzusters, het glazen muiltje dat niet past...’[5]
     Alle staatslieden moesten muilen dragen.[6]
  4. m (veeteelt) kruising tussen een paard en een ezel
  5. (figuurlijk) iets dat wijd open staat en alles opvreet
    • Voor het eerst kan de mensheid recht de gapende muil van één van de meest indrukwekkende monsters uit de kosmos inkijken: het zwarte gat in het centrum van sterrenstelsel Messier 87, een beest met de overweldigende massa van 6,5 miljard zonnen. [7] 
Verwante begrippen
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
Vertalingen

Gangbaarheid

99 % van de Nederlanders;
99 % van de Vlamingen.[8]

Meer informatie

Verwijzingen